ستار هاشمی به عنوان وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت چهاردهم روز گذشته در کمیسیون فرهنگی مجلس حضور یافت و برنامه‌های خود را ارائه کرد. با توجه به اقدامات کلان اعلام شده توسط دکتر هاشمی، به نظر می‌رسد که رفع فیلترینگ و یا حداقل کاستن از شدت آن، به عنوان یکی از چالش‌های بزرگ اینترنت ایران جایی در برنامه‌های ایشان ندارد. اگرچه همچنان ضرورت پرداختن به این مسئله در راهبرد کلی توسعه فناوری احساس می‌شود.
ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات که هنوز از مجلس رای اعتماد نگرفته، معتقد است وزارتخانه باید «برنامه راهبردی مشخصی در این حوزه به منظور رفع چالش‌های موجود و همگام‌سازی رشد و توسعه کشور با تحولات جهانی داشته باشد.» با توجه به سابقه مدیریتی و تجربیات دانشگاهی دکتر هاشمی، تاکید بر «توسعه ارتباطات» و «تمرکز بر هوش مصنوعی» قابل توجیه هستند. اما ستار هاشمی به طور نگران‌کننده‌ای همواره از مدافعان «تولید گوشی موبایل ایرانی» نیز بوده و ظاهرا همچنان بر این موضع پافشاری می‌کند.
او همچنین در برنامه پیشنهادی خود بر «توسعه شبکه ملی اطلاعات» نیز تاکید کرده و به نظر می‌رسد تکمیل‌کننده‌ی این طرح کلان خواهد بود. اگرچه در نهایت هدف از این برنامه را «بهبود دسترسی جامعه به خدمات الکترونیکی» عنوان کرده است. در عین حال که بر «توسعه محتوای بومی» و حمایت از پیام‌رسان‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی تاکید کرده، بحث فیلترینگ و نیاز جامعه به برطرف شدن محدودیت‌ها را در برنامه‌ی خود جای نداده است.
این‌طور به نظر می‌رسد که موضوع فیلترینگ و برطرف شدن محدودیت‌ها که برای فعالان حوزه فناوری، مردم، مصرف‌کنندگان و حتا ارائه‌دهندگان سرویس‌ها اهمیت زیادی دارد، در برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات جایی نخواهد داشت. در حالی که در زمان انتخابات، برچیده شدن بساط فیلترینگ و فیلترشکن‌ها از جمله وعده‌های رییس جمهور منتخب بود. برنامه اعلام شده توسط وزیر پیشنهادی ارتباطات را با هم مرور می‌کنیم.
توسعه، کلیدواژه تکراری برنامه‌های ستار هاشمی
در هر شش سرفصل برنامه‌های ستار هاشمی، کلیدواژه «توسعه» به چشم می‌خورد. اولین و شاید مهم‌ترین رکن این برنامه «توسعه ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات» است. هاشمی تاکید کرده که وزارتخانه‌اش به توسعه شبکه ملی اطلاعات ادامه خواهد داد و همچنین طرح‌هایی مثل فیبرنوری و شبکه 5G را نیز تکمیل می‌کند. گام دیگر افزایش خدمات دولت الکترونیک، و هوشمندسازی بسترها برای «افزایش شفافیت» و «ارائه خدمات بهتر» به شهروندان است. استفاده از هوش مصنوعی برای تحقق این مهم نیز در برنامه وزیر پیشنهادی دیده می‌شود. با توجه به این‌که او استاد تمام هوش مصنوعی است ورود وزارت ارتباطات به وادی هوش مصنوعی در صورت کسب رای اعتماد هاشمی از مجلس غیرمنتظره نخواهد بود.
در بخش دیگر به توسعه اقتصاد دیجیتال پرداخته شده است که با در نظر گرفتن سند راهبردی فضای مجازی و سند نظام اقتصاد دیجیتال ممکن است. هدف اجرای این راهبردها، تامین زیرساخت‌های موردنیاز، «افزایش سهم تولید و صادرات» و حمایت از نوآوری در این حوزه اعلام شده است.
توسعه صنایع فضایی و همچنین «پست هوشمند» هم از دیگر ارکان برنامه‌های دکتر ستار هاشمی در صورت تصاحب کرسی وزارت ارتباطات هستند. «ارتقای فناوری‌های ماهواره‌ای و بهره‌برداری از خدمات فضایی» از یک سو، و «تبدیل شرکت ملی پست ایران به یک نهاد پیشران در زمینه توسعه کسب و کارهای اینترنتی» از سوی دیگر، در این بخش از برنامه جلب توجه می‌کنند.
فضای مجازی بومی
در بخش دیگری از برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات به حمایت از توسعه محتوا و خدمات محتوایی در فضای مجازی اشاره شده است. این‌جا است که به نظر کلیدواژه‌ی «توسعه» معنای خود را از دست داده و رنگ دیگری به خود می‌گیرد. چون علاوه بر تمرکز بر مواردی که سال‌هاست از آن‌ها برای مانع‌تراشی در برابر توسعه فضای مجازی استفاده شده، بر محتوا و فناوری بومی هم تاکید زیادی شده است. «تولید و توسعه محتوای بومی» و «خدمات محتوایی در فضای مجازی»، برنامه‌ی دولت چهاردهم در صورت انتخاب هاشمی به عنوان وزیر ارتباطات خواهد بود. «حمایت از توسعه زیرساخت‌های فناورانه بومی» (بخوانید پیام‌رسان‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی) و «ارتقای سواد فضای مجازی» (بخوانید تغییر شیوه فیلترینگ) قرار است در زمان وزارت دکتر هاشمی به ایجاد یک فضای مجازی مفید و ایمن برای تمامی اقشار جامعه بیانجامند.
اصلاح شیوه فیلترینگ به جای مخالفت با آن
در بخشی از برنامه وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات به فیلترینگ هم اشاره‌ای کوتاه شده است. هنوز رویکرد هاشمی و به طور کلی نمایندگان دولت در موضوعات مختلفی چون مسدودسازی سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های محبوب و نیز اینترنت طبقاتی روشن و شفاف نیست. اما این‌که از وعده‌ی انتخاباتی مقابله با فیلتر اینترنت و نظارت بر فیلترشکن‌ها (که جواد ظریف هم در بازدید خود از الکامپ به آن تاکید کرده بود) به «اصلاح شیوه فیلترینگ» رسیده‌ایم، امیدوارکننده نیست.
هاشمی در برنامه خود به این مسئله این‌طور اشاره کرده است:
اصلاح شیوه فیلترینگ در کشور از طریق اصلاح مقررات و شیوه مداخلات، کنترل‌های پسینی، گفتمان‌سازی در سطوح نخبگانی و آحاد مردم، ایجاد وفاق ملی بین گروه‌های مرجع، مذاکرات بین‌المللی، مبتنی بر اقتصاد دیجیتال.
به علاوه در گزارش تازه‌ای از «علی حدادی» نماینده مجلس نقل شده که در جلسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس، هاشمی درباره فیلترینگ گفته است: «بر اساس سیاست‌های کلی عمل می‌کنیم.»
source
کلاس یوس