اثر پایان دوران سیاست‌های انقباضی در اقتصاد جهان بر نرخ کامودیتی‌ها/ «ترامپ یا هریس»، بازار جهانی کالاهای پایه را به کدام‌سو می‌برند؟

رییس سابق هیات مدیره بورس تهران در گفت‌وگو با «سنا» تحلیل کرد:

اثر پایان دوران سیاست‌های انقباضی در اقتصاد جهان بر نرخ کامودیتی‌ها/ «ترامپ یا هریس»، بازار جهانی کالاهای پایه را به کدام‌سو می‌برند؟


بورس

  بزرگنمايي:

فصل اقتصاد – رییس سابق هیات مدیره بورس تهران با اعلام اینکه پایان دوران اعمال سیاست‌های انقباضی می‌تواند فرصت مناسبی برای رشد نرخ کامودیتی‌ها باشد، گفت: هر چند در هفته‌های گذشته شاهد افت محسوس قیمت‌ها در بازار جهانی کالاهای پایه بوده‌ایم اما امیدواری‌ها برای بهبود اقتصاد جهانی احتمال رشد اقتصادی را افزایش داده است.

امیر تقی خان تجریشی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) گفت: تحلیل وضع اقتصاد جهانی در سال جاری و روندهای اصلی آن، نیازمند بررسی شرایط اقتصاد جهان از سال 2020 به این‌سو است، چون با این بررسی متوجه می‌شویم در سال‌های اخیر چه مسیری طی شده و در ادامه به چه سمتی خواهیم رفت.
نگاهی به روند گذشته؛ اثر کرونا بر اقتصاد جهان
او ضمن بازخوانی روند 4 سال اخیر اقتصاد حهان، سال 2020 را سالی سرنوشت‌ساز خواند و افزود: در این سال به دلیل رویارویی با کرونا شاهد قرنطینه جهانی بودیم، برخی تصور می‌کردند، این دوران گذرا نیست و ممکن است شاهد ایجاد یک نظم جدید در دنیا باشیم.
تجریشی با اعلام این‌که در آن زمان، قیمت طلا تحت‌تاثیر اتفاقات رخ داده با افزایش همراه شد و هراس شدیدی از احتمال فراگیری رکود شکل گرفت، افزود: این امر واکنش سریع بانک‌های مرکزی را به همراه داشت و به صورت محسوس شاهد کاهش نرخ بهره بودیم که این نرخ در برخی از مواقع به نزدیک صفر رسید.
رییس سابق هیات مدیره بورس تهران به نگرانی‌های مربوط به نرخ بیکاری و افزایش در آن برهه زمانی، اشاره کرد و گفت: این مسایل، توجیه کننده کاهش نرخ بهره بود، به صورت تاریخی برای تورم آمریکا نرخ کمتر از 2 درصد هدف گذاری شد اما قرار گرفتن نرخ بهره و بیکاری در کنار یکدیگر باعث شد تا نرخ تورم به رقم بالای 6 یا 7 درصد برسد، این رکود باعث افزایش قیمت طلا و و از سمت مقابل کاهش قیمت نفت شد.
او با اعلام این‌که ورود واکسن کرونا به بازگشت روند حاکم در اقتصاد جهانی منجر شد، گفت: با توجه به این‌که این بازگشت در برخی از موارد سریع بود اما موجب ایجاد برخی از گلوگاه‌ها شد، برای مثال با گیرکردن یک کشتی در کانال سوئز قیمت‌ها افزایش پیدا کردند و شاهد موج جدیدی از تورم در بازار انرژی و مواد غذایی بودیم.
تجریشی با بیان این‌که اقتصاد آمریکا از 2 دهه گذشته چنین وضعی را به خود ندیده بود، گفت: برای کنترل این موضوع، گارد افزایشی نرخ بهره از جمله سیاست‌هایی بود که فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی دنیا، به صورت خاص آن را دنبال کردند.
کاهش نرخ بهره و تورم
رییس هیات مدیره گروه مالی فیروزه گفت: سکانداران اقتصاد جهان، در شرایط بحرانی پیش آمده بر اثر شیوع کرونا، از تجربیات به دست آمده در بحران 2008 استفاده کردند. ارزیابی سیاست‌های به کار گرفته شده در این مقطع نشان دهنده آن است که استفاده از سیاست‌های هوشمندانه‌ای مثل افزایش نرخ بهره واکنش‌های مثبتی را در اقتصاد جهان با خود به همراه داشت.
تجریشی ادامه داد: اعمال و به کارگیری سیاست‌های انقباضی سنگین، با وجود وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین و نیز تنش‌های سیاسی چین و هم‌چنین افزایش تنش در خاورمیانه، سبب کنترل نرخ تورم در جهان شد. در تداوم این سیاست‌ها، در نهایت به نقطه کنونی رسیده‌ایم که عملا نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ جهان با کاهش شدید همراه شده است.
رییس هیات مدیره گروه مالی فیروزه اعلام کرد: در پی کاهش تورم، صدای اعتراضات و هشدار درباره احتمال رکود و افزایش نرخ بیکاری بلند شد، در نهایت همه نگاه‌ها به سمت تصمیم هفته گذشته فدرال رزو معطوف شد، بر این اساس پس از مدت‌ها نرخ تورم آمریکا به کانال 2درصد نزدیک شد و نرخ بهره نیز همزمان نیم درصد کاهش یافت.
سال‌های پرنوسان کامودیتی‌ها
او با اعلام این‌که بازار جهانی کامودیتی‌ها در چند سال گذشته، یعنی از زمان شروع ریاست جمهوری ترامپ تا زمان شیوع کرونا، سال‌های پرنوسانی را تجربه کرده بود، گفت: اکنون با توجه به کاهش نرخ بهره در هفته گذشته، به نظر می‌رسد پایان دوران انقباضی در اقتصاد آمریکا و جهان عملا فرارسیده است، این واقعیت می‌تواند فرصت مناسبی برای رونق بازار کامودیتی‌ها باشد، رونق بازار کالاهای پایه و کامودیتی‌ها در نهایت سیگنالی را برای رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت، چنان‌که در هفته‌های گذشته شاهد افت محسوس قیمت‌ها بوده‌ایم که امیدواری‌ها برای بهبود اقتصاد جهانی و هم‌چنین احتمال رشد اقتصادی را افزایش داده است. اثر انتخاب هریس یا ترامپ بر بازار کامودیتی‌ها
او گفت: تاثیر اقتصاد آمریکا، به عنوان مهم‌ترین اقتصاد دنیا، بر اقتصاد جهان مشهود است، به همین دلیل نتیجه ریاست جمهوری آمریکا برای کل دنیا مهم است.
تجریشی ادامه داد: در ماه‌های اخیر شاهد برگزاری رقابت انتخاباتی بسیار نزدیکی بین کامالا هریس و دونالد ترامپ بوده‌ایم ، این دوره از انتخابات ایالات متحده به دلیل وجود 2 رویکرد مختلف نزد 2 نامردهای 2 حزب اصلی فعال در عرصه سیاست آمریکا، نسبت به اقتصاد و تعامل متفاوت آن‌ها با دنیا، بر وضع اقتصاد جهان تاثیرگذار است.
رییس هیات مدیره گروه مالی فیروزه در ادامه با تاکید بر اهمیت نقش اقتصاد چین در اقتصاد جهانی و بازار کامودیتی‌ها و هم‌چنین تاثیر انتخابات آمریکا بر اقتصاد چین گفت: ترامپ در دوره چهار ساله قبل، تعرفه‌های سختی را برای چین در نظر گرفت که این امر باعث شد تا ضمن بهم‌ریختگی وضعیت اقتصادی چین، رشد اقتصادی این کشور کند شود و تقاضا برای نفت کاهش یابد.
او معتقد است: این امکان وجود داشت که با سیاست‌های تعرفه‌ای سنگین دوباره قیمت نفت در کانال 50 دلار یا کمتر قرار بگیرد، در حالی که با انتخاب هریس وضعیت فعلی احتمالا ادامه می‌یابد.
او با بیان این‌که نحوه تعامل رییس جمهور جدید آمریکا با دنیا، بر اقتصاد اروپا نیز اثرگذار است، گفت: با انتخاب ترامپ ممکن است یورو اهمیت بیشتری در اقتصاد جهان پیدا کند اما ارزیابی‌ها نشان دهنده آن است که با انتخاب کامالا هریس وضعیت با تغییر چندانی همراه نمی‌شود.
اثر چین بر بازار طلا
تجریشی با بیان این‌که در گذشته، چین خریدار اصلی اوراق قرضه آمریکا بود اما چین در چند سال اخیر، در حال خرید طلا به جای اوراق قرضه است، گفت: تحلیلگران 2 عامل را به عنوان دلیل این اقدام چین مطرح کرده‌اند، نخستین دلیل؛ افزایش ریسک اقتصاد آمریکاست که باعث شد دیگر چین دلیلی برای خرید اوراق قرضه آمریکا نداشته باشد. عامل دوم این بود که، چین تصور می‌کرد باید خود و متحدانش را از نوسانات نرخ دلار منفک و جدا کند تا بتواند در این زمینه سهم یوان (واحد پول چین) را در اقتصاد بین الملل افزایش دهد و جایگاه پول ملی خود را به عنوان یک ارز جایگزین در اقتصاد جهان بهبود بخشد. این موارد باعث شد تا چین به سمت خرید طلا پیش برود تا همزمان ذخایر طلا به عنوان یکی از پشتوانه‌های یوان عمل کند .
او توضیح داد: با توجه به این رویکرد تازه در بانک مرکزی چین، حجم اوراق قرضه آمریکا در سبد دارایی‌های چین کاهش یافته و سهم طلا رو به افزایش است، با در نظر گرفتن این مولفه اثرگذار، تحلیل‌گران عددهای شگفت‌انگیزی را در مورد روند نرخ طلا در بازار جهانی تخمین می‌زنند، آن‌ها بر این باورند که؛ با وجود رشد نرخ طلا، این فلز گران‌بها همچنان گارد صعودی برای رشد خواهد داشت.
اثر چین و نرخ بهره بر بازار کامودیتی‌ها
تجریشی گفت:این احتمال وجود دارد که فدرال رزو و سایر بانک‌های مرکزی دنیا نرخ بهره را، در صورت افزایش نیافتن نرخ تورم، باز هم کاهش دهند،در صورت وقوع چنین وضعی نباید نگرانی خاصی نسبت به رکود وجود داشته باشد، هم‌چنین نرخ بیکاری هم بر روی اعداد و اهداف مورد نظر فدرال رزرو باقی خواهد ماند.
رییس هیات مدیره گروه مالی فیروزه تاکید کرد: البته رشد اقتصادی چین و تقاضای اقتصاد چین، بیشتر از تغییرات نرخ بهره، بر بازار اغلب کامودیتی‌ها، نظیر: فولاد، سنگ آهن، مس و نفت اثرگذار است.
او به کاهش پیش‌بینی موسسات جهانی از رشد اقتصادی چین اشاره کرد و گفت: کاهش تقاضای داخلی چین باعث شده تا حجم صادرات فولاد چین به سمت سقف تاریخی حرکت کند که این موضوع فشار زیادی را بر قیمت فولاد وارد می‌کند.
او تاکید کرد: هم‌چنین چین از اوج مصرف فرآورده نفتی و واردات نفت در 2024 عبور کرده که این امر به معنی کاهش تقاضای نفت و قیمت نفت است.
روند بازار جهانی مس
تجریشی ضمن تحلیل بازار جهانی مس، گفت: البته با وجود بهبود وضع حاکم بر اقتصاد جهان، برخلاف پیش‌بینی‌ها، در برخی از کامودیتی‌های مهم، مانند مس، افزایش قیمت رخ نداد و عملا رشد صورت گرفته کمتر از پیش‌بینی‌ها بود. چنان‌که قیمت این محصول از 9200 به 9400 دلار رسید، در حالی که برخی پیش‌بینی افزایش قیمت این محصول را تا سطح 10 هزار دلار مطرح کرده بودند، حتی گلدمن ساکس هم پیش‌بینی خود برای قیمت مس تا سطح 10000 دلار تعدیل کرده بود. البته باید توجه داشته باشیم که تحلیل‌گران معتقدند موجودی مس در سال جاری با کاهش همراه نمی‌شود.
بازار جهانی فولاد
تجریشی با بیان اینکه تحلیل‌های بین‌المللی نشان‌دهنده وضع نامطلوب بازار مسکن در چین است، گفت: نرخ فولاد از این موضوع تاثیر می‌پذیرد، زیرا عمده مصرف فولاد در صنعت ساخت و ساز است و نرخ فولاد در سطح جهان وابسته به وضع مسکن چین است، بنابراین تا زمانی که املاک و مستغلات در چین حرکت نکند این بخش با رکود مواجه می‌شود و عملا این صنعت اوضاع سختی را متحمل خواهد شد.
رییس سابق هیات مدیره بورس تهران زنجیره ساخت و ساز را بر صنایع مختلف مثل سنگ آهن نیز تاثیر گذار دانست و گفت: اگر دونالد ترامپ باردیگر به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده انتخاب شود و دوباره مثل دوره قبل ریاست جمهوری‌اش به تعرفه‌گذاری بر واردات کالاهای چینی اقدام کند، شرایط سخت‌تر خواهد شد.