سری کتاب هیلو را به چه ترتیبی بخوانیم؟

کتاب‌ها در فرانچایز هیلو جایگاه ویژه‌ای دارند. این آثار نه تنها به گسترش این جهان می‌پردازند، روایت‌های ویژه‌ای را در خود جای می‌دهند، ماجرای کاراکترهایی سوایی شخصیت‌های بنیادین بازی‌ها را دنبال می‌کنند، بلکه شاید ندانید که فرانچایز هیلو به شکل رسمی نه با بازی Halo: Combat Evolved بلکه با کتاب Halo: The Fall of Reach آغاز شد!

شاید انتظار چندانی از رمان‌های نوشته‌شده بر اساس دنیای یک بازی ویدیویی نداشته باشید. این دست داستان‌ها یا در گوشه‌ای سوای بازی‌ها جریان دارند یا اصلاً کانن به شمار نمی‌آیند؛ تازه اگر خوب از آب درآیند. با همه‌ی این اوصاف ولی ماجرای سری کتاب هیلو متفاوت است.

کتاب‌های هیلو در کنار روایت‌های اکثراً جذابشان، هم به عنوان بخشی از داستان بنیادین این فرانچایز پذیرفته‌شده‌اند و هم دیدگاه متفاوتی نسبت به این جهان می‌دهند. با سری کتاب هیلو در کنار این که با کاراکترها و رویدادهای بیش‌تری از این فرانچایز آشنا خواهید شد، نگاهی ژرف‌تر به شخصیت‌های و رخدادهای شناخته‌شده می‌اندازید.

هر چند شاید به دلیل شمار بالای رمان و کتاب منتشرشده از فرانچایز هیلو ندانید که از کجا و چگونه باید خواندن این آثار را آغاز کنید. در این نوشتار به راهنمایی شما در خواندن کتاب‌های هیلو می‌پردازیم.

دسته‌بندی‌های سری کتاب هیلو

رمان‌ها و کتاب‌هایی که از جهان هیلو منتشرشده‌اند در دسته‌بندی‌هایی قرار می‌گیرند. هر کدام از این دسته‌بندی‌ها روی یک گروه از کاراکترها یا روایتی ویژه پایه‌گذاری شده‌اند. در ادامه شما را با هر دسته‌ی سری کتاب هیلو آشنا می‌کنیم.

سری ابتدایی

چهار کتاب ابتدایی که از فرانچایز هیلو به چاپ رسید با نام سری ابتدایی (The Original Series) شناخته می‌شوند. این کتاب‌ها به شکل موازی با سه بازی آغازین فرانچایز یعنی Halo: Combat Evolved و Halo 2 و Halo 3 منتشر شدند. نخستینِ این کتاب‌ها در واقع اولین اثر از فرانچایز هیلو به حساب می‌آید که نزدیک به یک ماه پیش از بازی Halo: Combat Evolved عرضه شد.

هیلو: سقوط ریچ

اولین اثر منتشرشده از دنیای هیلو یک پیش‌درآمد برای بازی Halo: Combat Evolved به شمار می‌آید. در این کتاب درباره‌ی ریشه‌های خود مستر چیف، برنامه‌ی اسپارتان-۲، سقوط سیاره‌ی ریچ و رویدادهایی که منجر به کشف حلقه‌ی هیلو شد خواهید خواند.

هیلو: فلاد

رمان «هیلو: فلاد» عملاً نگارش رمان‌شده‌ی بازی Halo: Combat Evolved محسوب می‌شود. البته بخشی از داستان این کتاب از دیدگاه یو‌ان‌اس‌سی، کاوننت‌ها و شماری دیگر از کاراکترها روایت می‌شود تا همه‌چیز تکراری نباشد.

هیلو: ضربه‌ی نخست

در کتاب «هیلو: ضربه‌ی نخست» رویدادهای پس از پایان Halo: Combat Evolved بازگو می‌شوند. اکنون مستر چیف، کورتانا، ایوری جانسون و گروه کوچکی از بازماندگان باید راه بازگشت خود را به زمین بیابند.

هیلو: ارواح آنیکس

واپسین رمان از سری ابتدایی به سراغ چالش‌ها و فداکاری‌هایی که در برنامه‌ی اسپارتان-۳ به رهبری کرت-۰۵۱ رخ داد می‌رود. در همین راستا هم دکتر هالسی مجبور به قماری می‌شود که حول محور سیاره‌ی مرموز آنیکس می‌چرخد.

سری تیم خاکستری

در دنیای هیلو گروه‌های مختلفی از جنگجویان و اسپارتان‌ها در قالب تیم‌های گوناگون وجود دارند. یکی از آن‌ها با نام تیم خاکستری شناخته می‌شود که شامل اسپارتان-۲هایی با نام‌های جی-۰۰۶، آدریانا-۱۱۱ و مایکل-۱۲۰ است. سری کتاب تیم خاکستری (Gray Team) روی این گروه تمرکز می‌کند.

هیلو: پروتکل کول

اسپارتان‌های تیم خاکستری در کنار جیکوب کییز و تل وادامی در این کتاب درگیر شبکه‌ای از شهاب‌ها هستند که توسط یک هوشواره اداره می‌شوند. در همین حال هم پروتکل کول به اجرا در می‌آید که هدفش پیش‌گیری از به‌کارگیری داده‌های ناوبری مستعمره‌های انسانی توسط کاوننت‌هاست.

هیلو: فرستاده

روایت رمان «هیلو: فرستاده» حول محور یکی از فرستادگان دولت زمین متحد می‌چرخد که برای آرام کردن تنش در سیاره‌ای که هر دوی انسان‌ها و سنگهیلی‌ها در آن ساکن هستند به آن جا فرستاده می‌شود. او این مأموریت را نیز دارد تا تیم خاکستری را از حالت ایستایی بیرون آورد. با همه‌ی این اوصاف، یکی از سالاران جیرالهانی می‌خواهد یک نیروی پنهان قدرتمند را رها سازد.

حماسه‌ی فوررانرها

سری حماسه‌ی فوررانر (The Forerunner Saga) نزدیک به ۱۰۰,۰۰۰ سال پیش از خط زمانی کنونی هیلو جریان دارد. در این رمان‌ها، دوره‌ی اوج فوررانرها و پیدایش حلقه‌های هیلو به نمایش درمی‌آید.

هیلو: کریپتوم

نخستین کتاب از حماسه‌ی فوررانرها به سراغ یک فوررانر جوان با نام بورنستلار-میکز-اترنال-لستینگ می‌رود که به دنبال گنجینه‌ای افسانه‌ای در سیاره‌ای‌ست که موجوداتی با نام انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند. اما به جایش یک فرمانده‌ی فوررانر به اسم دایدکت را بیدار می‌کند تا واپسین مراحل یک انتقام باستانی پایه‌گذاری شود.

هیلو: پرایموردیوم

پس از برخورد بورنستلار و دایدکت، یک انسان باستانی با نام چکس به هیلوی زتا فرستاده می‌شود تا پس از آزمایشات وحشتناک پرایموریال و مندیکنت بایاس، از حقایقی رونمایی شود که می‌توانند کهکشان را تحت تأثیر قرار دهند.

هیلو: سایلنتیوم

در آخرین رمان در زمان فوررانرها تمرکز روی ایستگاه پایانی تراژیک جنگ این نژاد با فلاد می‌شود. در حالی که ریشه‌های این انگل رونمایی و بزرگ‌ترین جنایت در کهکشان برای جلوگیری از آن‌ها انجام می‌شود، مأموران جمع‌آوری مدارک اظهارات کاراکترهای سرشناسی همانند بورنستلار، لایبررین و دایدکت را گرد هم می‌آورند.

اپیلوگی برای «هیلو: سایلنتیوم» به شکلی پنهان درون این رمان قرار داده شده بود که با نام هیلو:باززاد (Halo: Rebirth) شناخته می‌شود. در چاپ‌های آتی این رمان، هیلو:باززاد نیز در چهارچوب استاندارد به شکل یک اپیلوگ در «هیلو: سایلنتیوم» قرار گرفت.

تریلوژی کیلو-فایو

ماجرای سه‌گانه‌ی کیلو-فایو (Kilo-Five) به سراغ پیامدهای جنگ کاوننت می‌رود و دنباله‌روی رویدادهایی است که در بازی Halo 3 رخ دادند.

هیلو: گلس‌لندز

روایت «هیلو: گلس‌لندز» پس از به پایان رسیدن جنگ کاوننت آغاز می‌شود. هر چند این نبرد تمام شد ولی درگیری بین انسان‌ها و این نژاد هنوز به آخر نرسیده است. اُان‌آی یک گروه عملیات سیاه را گرد هم می‌آورد تا زمانی که یو‌ان‌اس‌سی در حال بازسازی خود است، سنگهیلی‌ها را سرگرم درگیری‌های درونی کند.

هیلو: جنگ پنجشنبه

دومین کتاب از سه‌گانه‌ی کیلو-فایو نشان می‌دهد که درون سیاره‌ی آنیکس، جول مداما به دنبال فرار از دست اُان‌آی است. در همین حال هم درگیری در سیاره‌ی سنگهیلیوس به اوج می‌رسد تا فضاپیمای یو‌ان‌اس‌سی اینفینیتی برای کمک به آربیتر فرستاده شود.

هیلو: مورتال دیکتیتا

واپسین بخش از تریلوژی کیلو-فایو ابتدا ماجرای دختر استفان سنتزکه به اسم ناومی را روایت می‌کند که گم و کمی بعد در محله‌ی دیگری یافته می‌شود. هر چند پس از مدتی این دختر از دنیا می‌رود اما استفان باور دارد که او دخترش نبود و فرزندش در واقع برای برنامه‌ی اسپارتان-۲ ربوده شده است. استفان سال‌ها دندان به جگر می‌گذارد و نقشه‌ی دور از انتظار را برای یافتن پاسخ‌هایش پایه‌ریزی می‌کند.

سری آلفا-ناین

در بازی Halo 3: ODST گروهی از نیروهای اودی‌اس‌تی در مرکز ماجرا قرار دارند که رهبری آن‌ها بر دوش ادوارد باک است. این سری کتاب از دنیای هیلو به این شخصیت و گروه آلفا-ناین (Alpha-Nine) او می‌پردازند.

هیلو: خون نو

«هیلو: خون نو» یک شرح‌حال از زندگی ادوارد باک از دوران جوانی تا پیوستنش به سپاه تفنگداران دریایی یو‌ان‌اس‌سی، خدمت کردن به عنوان سرباز شوک سقوط مداری و سپس پیوستنش به برنامه‌ی اسپارتان-۴ در کنار رویدادهای تراژیکی که تیمش را از هم پاشاند به شمار می‌آید.

هیلو: کینه

دومین کتاب از سری آلفا-ناین نشان می‌دهد که ادوارد باک پس از نجات مستر چیف و تیم آبی از یک کریپتوم و فرار به سمت سنگهیلیوس، باید تیم کهنه‌ی خودش را بازسازی کند تا یک مأموریت ناگزیر را در حالی آغاز کند که کورتانای سرکش کهکشان را دگرگون می‌سازد.

سری فرت‌ها

سری رمان‌های فرت‌ها (The Ferrets) دنباله‌روی رویدادهایی هستند که حول محور وتا لوپیس و تیم فرت او از گروهان گاما می‌چرخد. همراهان او اسپارتان‌های-۳ با اسامی اش-جی۰۹۹، الیویا-جی۲۹۱ و مارک-جی۳۱۳ هستند.

هیلو: واپسین روشنایی

نخستین کتاب سری فرت‌ها با یک قتل در سیاره‌ی مستقل گائو شروع می‌شود تا وتا لوپیس در جایگاه کارآگاه جنایی درگیر تاری از نقشه‌های خطرناک یک هوشواره‌ی سرکش فوررانر، اسپارتان‌های تیم آبی و گروهی خرافاتی از کاوننت‌ها شود.

هیلو: کیفر

اکنون که وتا لوپیس سرپرست تیم فرت مأموریت‌های ویژه‌ی اُان‌آی شده است، یکی از ادمیرال‌های ناوگان یو‌ان‌اس‌سی ترور می‌شود تا او مسئول پژوهش باشد. در همین حال، هوشواره‌ی فوررانر هنوز هم نقشه‌های خود پیگیری می‌کند تا انسان‌ها را به هر بهایی شایسته‌ی منتل کند.

هیلو: باد الهی

آخرین رمان این سری نشان می‌دهد که اتریوکس به کمک پورتالی که بنیشدها در ریچ باز می‌کنند به کهکشان بازمی‌گردد در حالی که وتا لوپز و تیم فرت او به آرک می‌روند تا کستور را نابود کنند. کستور به دنبال این است تا کاری که کاوننت‌ها نتوانست انجام دهند را به پایان برساند: فعال کردن هیلو و آغاز سفر بزرگ.

سری راین فورج و آس پیک

سری رایون فورج و آس پیک (Rion Forge & Ace Of Spades) مربوط به کاراکتری با نام لوسی اوراین فورج و خدمه‌ی بازیابش از سفینه‌ی آس پیک است.

هیلو: دود و سایه

داستان سری راین فورج و آس پیک از آن جا پایه‌گذاری می‌شود که تجارت بازیابی به دنبال جنگ کاوننت اوج گرفت تا راین فورج این مسیر را دنبال کند. در همین هنگام او درگیر ماجرایی می‌شود تا بزرگ‌ترین پرسشی که بیش از ۲۵ سال زندگی او را درگیر کرده است را دنبال کند: چه بلایی سر پدرش، سارجنت جان فورج و فضاپیمای یو‌ان‌اس‌سی اسپیریت آو فایر افتاد؟

هیلو: یاغی‌ها

راین در کتاب «هیلو: یاغی‌ها» در مسیری که برای یافتن پدر خود و خدمه‌اش پیش گرفته بود با موجودی برخورد می‌کند که با اسم ۳۴۳ گیلتی اسپارک شناخته می‌شود. این دو مسیر مشترکی را پیش می‌گیرند که شامل یافتند لایبررین و پنهان ماندن از دست بخش اطلاعات اُان‌آی می‌شود.

هیلو: نقطه‌ی روشنایی

در آخرین رمان منتشرشده از سری راین فورج و آس پیک، اسپارک به همراه راین و خدمه‌ی فضاپیماش هنگامی که محور نیرو در کهکشان جابه‌جا می‌شود درگیر رخدادهای وحشتناکی هستند. آن‌ها با شکل‌گیری آینده‌ی ستمگرانه‌ی کورتانا به حقیقت‌های تاریکی درباره‌ی گذشته‌ی باستانی فوررانرها دست می‌یابند.

داستانی از مستر چیف

سری داستانی از مستر چیف (A Master Chief Story) که با نام مستر چیف و تیم آبی (The Master Chief & Blue Team) نیز شناخته می‌شود، ماجراهای تیم آبی را دنبال می‌کند که شامل جان-۱۱۷، فرد-۱۰۴، کلی-۰۸۷ و لیندا-۰۵۸ است.

هیلو: طوفان خاموش

کتاب «هیلو: طوفان خاموش» در سال نخست جنگ کاوننت در جریان است و یو‌ان‌اس‌سی کم‌وبیش هیچ‌چیزی درباره‌ی پیمان بیگانگانی که به دنبال نسل‌کشی انسان‌ها هستند نمی‌داند. مستر چیف با هدایت ایوری جانسون یک پاتک جسورانه را برای خرید زمان برای بشریت با هدف گردآوری داده از دشمن تازه‌شان انجام می‌دهد.

هیلو: فراموشی

در ادامه‌ی ماجرای تیم آبی، این گروه در سیاره‌ی بی‌رحم ندراپ تلاش می‌کنند تا داده‌های ارزشمندی درباره‌ی کاوننت‌ها را از یک ناوچه‌ی سقوط‌کرده‌ی بیگانگان به دست آورند. یک فرمانده‌ی سنگهیلی بدنام‌شده نیز تلاش دارد تا با نابود کردن این اسپارتان‌ها جایگاه پیشینش را باز پس گیرد.

هیلو: سایه‌‌های ریچ

مستر چیف و تیم آبی یک سال پس از این که کورتانای سرکش گاردین‌ها را در کهکشان رها ساخت به سیاره‌ی ریچ بازمی‌گردند تا از پایگاه کسل دارایی‌های مهمی را بیابند. در همین حال هم بنیشدها به دنبال این هستند تا با باز کردن یک پورتال بتوانند اتریوکس را از آرک بازگردانند.

زاده‌ی نبرد

این سری که نام کامل زاده‌ی نبرد: یک سری رمان نوجوان هیلو (Battle Born: A Halo Young Adult Novel Series) دارد درباره‌ی گروهی از شهروندان کم‌سنی‌ست که کاوننت‌ها به سیاره‌ی محل زندگیشان یعنی مریدین یورش می‌آورند.

هیلو: زاده‌ی نبرد

ماجرای سری زاده‌ی نبرد با زندگی ساده‌ی ایوی، دورین، ساسکیا و ویکتور به عنوان شهروندان مستعمره‌ی مریدین شروع می‌شود تا این که کاوننت‌ها حمله‌ی خود را آغاز می‌کنند تا این افراد کم‌سن‌وسال برای نجات خانواده‌هایشان به کمک یک اسپارتان زخمی‌شده اقدام کنند.

هیلو: جدایی مریدین

در «هیلو: جدایی مریدین»، ایوی، دورین، ساسکیا و ویکتور به عنوان یک گروه ویژه‌ی شناسایی به نیروهای محلی مریدین می‌پیوندد تا سر در آورند کاوننت‌ها در ژرفای این سیاره به دنبال چه چیزی می‌گردند.

داستانی از هیلو اینفینیت

سریِ داستانی از هیلو اینفینیت (A Halo Infinite Story) تا کنون تنها یک کتاب را شامل می‌شود که به بازی Halo Infinite پیوند می‌خورد.

هیلو: پروتکل روبیکان

روایت این کتاب با هدف قرار گرفتن یو‌ان‌اس‌سی اینفینیتی آغاز می‌شود. سپس گروهی از بازماندگان این فضاپیما مجبور هستند تا در غیاب مستر چیف در برابر نیروهای بنیشد در زتا هیلو پایداری کنند.

رمان‌های خودپا

شماری از سری کتاب هیلو با این که در جهان همین فرانچایز قرار دارند و پیوندهایی نیز با دیگر ساخته‌ها برقرار می‌کنند ولی به طور کلی داستان‌هایی خودپا و مستقل را به نمایش می‌کشند.

هیلو: برخورد هاروست

«هیلو: برخورد هاروست» داستان ایوری جانسون از زمان خدمتش برای یو‌ان‌اس‌سی از هنگام اینسرکشن تا اولین برخورد بشریت با اتحاد مرگبار بیگانگان در سیاره‌ی هاروست را دنبال می‌کند.

هیلو: چرخه‌ی شکسته

رویدادهای رمان «هیلو: چرخه‌ی شکسته» در سال‌های ابتدایی کاوننت‌ها شروع می‌شوند و شامل شکاف بزرگی هستند که هزاران سال بعد منجر به از هم پاشیدن این امپراتوری بیگانه بود. یک گروه شورشی از سنگهیلی‌ها به دنبال این هستند تا از زیر فرمانروایی پرافت‌ها بیرون آیند و برای همین به یکی از سیارات سپری فوررانرها می‌روند.

هیلو: شکارچیان در تاریکی

پس از این که کهکشان زیر سایه‌ی کشف شدن هیلوها خطر را احساس می‌کند، در «هیلو: شکارچیان در تاریکی» یک اتحاد دشوار بین انسان‌ها و سنگهیلی‌ها با حضور الیمپیا ویل، اوزه تاهام و نتو سرام شکل می‌گیرد تا به آرک بروند.

هیلو: میراث آنیکس

رمان «هیلو: میراث آنیکس» ماجرای مالی پیتل را دنبال می‌کند که در یکی از یورش‌های کاوننت‌ها والدین خود را از دست داد و سپس به همراه سرپرستان تازه‌اش به سیاره‌ی آنیکس رفت تا زندگی نویی را آغاز کند؛ آن هم در شهری که نه تنها انسان‌ها بلکه سنگهیلی‌ها و اونگوی‌ها هم در آن ساکن هستند.

هیلو: رانده‌شدگان

«هیلو: رانده‌شدگان» تل وادامِ آربیتر و الیمپیا ویلِ اسپارتان را در محور روایت خود قرار می‌دهد که به دنبال یافتن یک جنگ‌افزار احتمالی از سیاره‌ی بی‌رحم ندراپ هستند. گفته می‌شود این جنگ‌افزار می‌تواند توازن را در دوره‌ی فرمانروایی ستمگرانه‌ی کورتانا بر هم بزند.

هیلو: گورنوشته

کتاب «هیلو: گورنوشته» دنباله‌روی دایدکت پس از رویارویی مرگبارش با مستر چیف است. او که از دنیای فیزیکی سوا شد، اکنون در یک برهوت گسترده بدون داشتن زره، توانایی و حافظه سرگردان است. به عنوان یک سایه از خود پیشینش، واپسین سفر بزرگ دایدکت پیش می‌رود.

هیلو: تخت خالی

در «هیلو: تخت خالی» می‌خوانیم یک سال پس از این که کورتانا کنترل دامین را به دست آورد، یو‌ان‌اس‌سی اینفینیتی به هیلوی زتا فرستاده می‌شود تا به تاج و تخت او حمله کند. یو‌ان‌اس‌سی به طور موازی نیز تلاش دارد تا دامین و توانایی‌های بی‌کرانش را از طریق یک نقطه‌ی دسترسی روی یک مستعمره‌ی در ظاهر بی‌اهمیت انسان‌ها به چنگ آورد.

رمان‌های کوتاه خودپا

این آثار هم همچون نوشته‌های بخش رمان‌های خودپا با وجود ارتباط با جهان هیلو، داستان مستقلی را روایت می‌کنند. با این حال رمان‌های بلند به شمار نمی‌آیند و در دسته‌ی رمانک‌ها قرار می‌گیرند.

هیلو: شهادت قدیس

این کتاب نشان می‌دهد که یک هوشواره با اسم لونا به انتهای دوره‌ی هفت ساله‌ی فعالیتش رسیده است تا درگیر رمپنسی نابودکننده شود. با این وجود یک درخواست بی‌سابقه برای جلوگیری از نابودی ازپیش‌تعیین‌شده‌اش می‌کند.

هیلو: شدو آو اینتنت

در رمان «هیلو: شدو آو اینتنت» جنگ کاوننت به پایان رسیده و رتاس وادوم هم از برخوردها خسته شده است. هر چند به خاطر یک نقشه‌ی انتقام‌جویانه مجبور است تا یک بار دیگر برای رفع خطر علیه سنگهیلی‌ها دوباره وارد درگیری شود.

آنتولوژی‌ها

کتاب‌های آنتولوژی هیلو، روایت‌های کوتاهی از دیدگاه‌های گوناگون در زمان‌های مختلف جهان هیلو را در خود جای داده‌اند.

هیلو: فرگشت‌ها – داستان‌های اساسی از جهان هیلو

کتاب «هیلو: فرگشت‌ها – داستان‌های اساسی از جهان هیلو» شامل هجده داستان کوتاه و شعر می‌شود.

هیلو: شکستگی‌ها: داستان‌های شگفت‌انگیز از کانن هیلو

«هیلو: شکستگی‌ها: داستان‌های شگفت‌انگیز از کانن هیلو» نیز ۱۴ داستان کوتاه در خود جای داده است. نکته‌ی جالب درباره‌ی واپسین داستان این کتاب، بی‌نام بودنش به شمار می‌آید.

ترتیب خواندن سری کتاب هیلو

همان گونه که در این نوشتار دیدید، از فرانچایز هیلو کتاب و رمان‌های فراوان چاپ و منتشر شده است. بدین گونه، برگزیدن ترتیب خواندن آن‌ها کمی چالش‌برانگیز به نظر می‌رسد. برخی از این آثار هستند که در چند بخش جریان دارند و هر بخش مربوط به زمانی متفاوت از جهان هیلوست. همچنین باید توجه داشت، در حالی که شماری از درونمایه‌های کتاب‌ها به خودی خود مستقل هستند اما بعضی از برجسته‌ترین رویدادهای فرانچایز هیلو در بازی‌ها رخ می‌دهند و رمان‌ها حول محور آن‌ها سوار می‌شوند، نه این که دوباره آن رخدادها را روایت کنند.

نکته‌ی دیگری که باید درباره‌ی سری کتاب هیلو بدانید این است که برخی از آن‌ها، به ویژه رمان‌های که در سال‌های آغازین این فرانچایز چاپ شدند، بازنویسی و ویراست به خود دیدند تا با بازی‌های آینده هماهنگی بیش‌تری داشته باشند. در ادامه رمان‌های هیلو را به ترتیب انتشار اولیه و بخش بنیادین رویدادهای زمانی ساماندهی می‌کنیم.

توجه داشته باشید که آنتولوژی‌ها به خاطر محتوای متفاوتی که دارند و در دوره‌های زمانی مختلف رخ می‌دهند در بخش ترتیب رویدادهای جدول بالا قرار داده نشدند.