آیا سرمایه‌‌گذاری در صندوق‌های کالایی سودده است؟

  بزرگنمايي:

فصل اقتصاد – سرمایه‌گذاری در بورس فقط مختص به خرید سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های
پذیرفته شده در بورس نیست. در سال‌های گذشته شرایطی فراهم شده است که
سرمایه‌گذاران علاوه بر سهام بتوانند در کالاهای خاصی نیز سرمایه‌گذاری
کنند. برای سرمایه‌گذاری در این کالاها صندوق‌های بخصوصی تاسیس شده است که
بیشترین حجم دارایی آن‌ها به اوراق آن کالا اختصاص پیدا کرده است. به همین
دلیل در ادامه قصد داریم ابتدا به بررسی انواع صندوق‌های کالایی بپردازیم و
سپس به این سوال پاسخ دهیم که آیا سرمایه‌گذاری در صندوق های کالایی سودده
است؟

صندوق کالایی چیست؟

صندوق کالایی یک ابزار برای
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس است که سرمایه‌ خرد افرد جامعه را جمع
می‌کند و بیشتر مقدار آن را در اوراق گواهی یک کالای خاص سرمایه‌گذاری
می‌کند. بخشی از دارایی این صندوق نیز به سرمایه‌گذاری در سایر دارایی‌ها
اختصاص پیدا می‌کند.

انواع صندوق کالایی در ایران

صندوق‌های
کالایی در ایران عموما دو کالا را در برمی‌گیرند. اولین مورد، صندوق کالایی
طلا است که دارایی آن مبتنی بر اورق گواهی شمش و سکه طلا است. البته به
تازگی امکان سرمایه‌گذاری در نقره نیز برای این صندوق‌ها فراهم شده است.
هرچند این امکان بخش کوچکی در حد 5 درصد دارایی‌های صندوق را شامل می‌شود.
دومین مورد، صندوق کالایی مبتنی بر گواهی سپرده کالایی با دارایی پایه
محصولات کشاورزی است که در ایران فعلا صندوق زعفران تنها محصول کشاورزی در
این حوزه است.

آشنایی با صندوق طلا

شناخته شده‌ترین صندوق
کالایی در در بازار ایران، صندوق کالایی طلا است. در صندوق طلا حداقل 70
درصد از دارایی آن به اوراق گواهی شمش طلا و اوراق گواهی سکه طلا اختصاص
داده می‌شود. البته صندوق طلا می‌تواند تا حداکثر 20 درصد از سبد دارایی
خود را نیز به اوراق مشتقه طلا اختصاص دهد.

خرید صندوق طلا گزینه
مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری نسبت به طلای فیزیکی است، چون برای خرید طلای
فیزیکی، سرمایه‌گذار باید هزینه‌های اضافی همچون اجرت ساخت، سود فروشنده و
مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند. این در حالی است که برای خرید صندوق طلا
سرمایه‌گذار لازم نیست چنین هزینه‌های اضافی را بپردازد. از طرف دیگر،
طلای فیزیکی همواره در معرض ریسک فیزیکی به سرقت رفتن قرار دارد، اما به
دلیل اینکه تمامی معاملات صندوق طلا آنلاین انجام می‌شود، هرگز چنین ریسکی
ندارد.

از دیگر مزایایی که صندوق طلا دارد، امکان سرمایه‌گذاری با
پول کم است. برای خرید صندوق طلا، سرمایه‌گذاران به حداقل 500 هزار تومان
وجه نقد نیاز دارند ولی برای خرید طلای فیزیکی فرد باید حداقل چند میلیون
تا چند ده میلیون وجه نقد در اختیار داشته باشد.

آشنایی با صندوق کالایی کشاورزی

صندوق
کالایی کشاورزی، چهار سالی است که وارد بورس ایران شد‌ه‌اند. این صندوق‌ها
برای افرادی که علاقمند به سرمایه‌گذاری در کالاهای کشاورزی با ارزشی
همانند زعفران هستند، بسیار مناسب است. صندوق کالایی کشاورزی، حداقل 70
درصد از حجم سبد سرمایه‌گذاری خود را به گواهی سپرده کالایی با دارایی پایه
محصولات کشاورزی (عموما زعفران) اختصاص می‌دهد. البته مدیر صندوق می‌تواند
تا حداکثر 5 درصد از سبد سرمایه‌گذاری صندوق را به اوراق درآمد ثابت و
سپرده بانکی اختصاص دهد.

آیا سرمایه گذاری در صندوق های کالایی سودده است؟

برای بررسی بازدهی صندوق‌های کالایی،
صندوق‌های کالایی را در بازه زمانی یک ساله منتهی به 17 بهمن ماه 1403
بررسی کرده‌ایم. در این بررسی بازدهی صندوق‌های طلا بسیار خوب بوده است و
برخی از صندوق‌های طلا توانسته‌اند بیش از 100 درصد بازدهی داشته باشند و
سرمایه سرمایه‌گذاران خود را دو برابر کرده‌اند. یک نمونه از صندوق‌ کالایی
مبتنی بر زعفران نیز در بازه یک ساله منتهی به 17 بهمن 1403 بیش از 36
درصد بازدهی داشته است که بالاتر از تورم نقطه به نقطه یک ساله منتهی به دی
ماه 1403 است. با توجه به این بررسی می‌توان گفت صندوق‌های کالایی طلا و
کشاورزی توانسته‌اند تورم موجود را پوشش دهند و بازدهی مناسبی نیز به
سرمایه‌گذاران ارائه دهند.

چگونه صندوق کالایی بخریم؟

با
توجه به این که صندوق‌های کالایی از نوع قابل معامله در بورس هستند، برای
خرید آن‌ها ابتدا سرمایه‌گذار باید در سامانه سجام ثبت‌نام کند و مراحل
احراز هویت را انجام دهد. بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام، سرمایه‌گذار باید
در یک کارگزاری ثبت‌نام کند تا بتواند کد بورسی بگیرد. در نهایت بعد از
دریافت کد بورسی، فرد می‌تواند از طریق پنل کارگزاری خود، نماد صندوق مورد
نظرش را جستجو کند و معامله خود را انجام دهد.

جمع بندی

صندوق‌های
کالایی در ایران عموما بر پایه طلا (اوراق گواهی سکه طلا و اوراق گواهی
سپرده شمش طلا) و محصولات کشاورزی (زعفران) هستند. این صندوق‌ها
توانسته‌اند در بازه زمانی یک ساله منتهی به 17 بهمن 1403 بازدهی بالاتری
نسبت به تورم داشته باشند. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، صندوق‌های
کالایی مبتنی بر طلا سوددهی بسیار بالاتری را تجربه کرده‌اند. این صندوق‌ها
می‌توانند جایگزین مناسبی برای کالاهای فیزیکی باشند که سرمایه‌گذاران
تمایل دارند در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. معاملات صندوق‌های کالایی به صورت
آنلاین است و به آسانی امکان سرمایه‌گذاری در آن‌ها وجود دارد.