02 مرداد 1404 ساعت 15:48
تا ۲۰۰ سال پیش برخی باورهای عجیب بین مردم جهان وجود داشت که امروزه برای ما حیرتآور بهنظر میرسند. این باورها هنوز هم در برخی مناطق فقیر و ضعیف جهان وجود دارند و زندگی افراد را تباه میکنند.
ما معمولا فکر میکنیم که زندگی انسانهای باستان تفاوت زیادی با ما داشته و از دوران رنسانس همهچیز تغییر کرده است. در واقع بیشتر تصور میکنیم که تفاوت انسانهای ۲۰۰ سال پیش با ما صرفا به تکنولوژی، صنعت و سبک لباس محدود میشود. هرچند در واقعیت باورهای عجیب آنها بود که تفاوت را رقم میزد.
این باورهای عجیب زندگی گذشتگان را شکل میدادند
برخی از باورهای نسلهای گذشته حیرتآور هستند و برخی نیز سبب ناامیدی شما خواهند شد. نکته عجیب ماجرا اینجاست که با وجود پیشرفت شگرفت علمی و دادههای گسترده، برخی افراد عقبگرد کرده و به باورهای قدیمی ایمان آوردهاند.
مخالفت شدید با شستن دست
امروزه در اخبار پزشکی و سلامت مخالفتهای عجیبی با برخی موارد آشکار علمی دیده میشود. گسترش بزرگترین تئوری های توطئه سبب شده که افراد عادی نسبت به یافتههای دانشمندان تردید داشته باشند. هرچند ۲۰۰ سال پیش خود پزشکان و دانشمندان مشکل اصلی بودند.
اگر در دهه ۱۸۲۰ به یک پزشک میگفتید که پیش از معاینه دست خود را بشوید، با تمسخر یا واکنش تند او مواجه میشدید. یکی از باورهای عجیب آن زمان عدم امکان انتقال آلودگی از طریق دست بود. به همین خاطر پزشکان پس از کالبدشکافی جسد و بدون ضدعفونی کردن دستان خود وارد اتاق زایمان میشدند. در دهه ۱۸۴۰ پزشکی بهنام ایگناز زملوایس به این مسئله شک کرد.
او شستن دست را برای پزشکان بیمارستان عمومی وین اجباری کرد. در نتیجه آمار عفونت و مرگومیر بهشدت کاهش یافت. هرچند سایر پزشکان با او موافق نبودند. در نهایت واکنشهای شدید زملوایس سبب شد او را در بخش روانی بیمارستان بستری کنند.
باورهای عجیب: بیسکویتی برای جلوگیری از لذت
امروزه بیسکویت گراهام جزء خوراکیهای خوشمزه محسوب میشود. گرچه اگر مخترع این بیسکویت زنده بود، از شنیدن این جمله وحشت میکرد. سیلوستر گراهام یک واعظ آمریکایی بود که با هرگونه لذت مخالف میکرد. او تاکید داشت که انسان باید از لذتهای دنیوی دوری کند تا بتواند میلهای غیراخلاقی درون خود را تحت کنترل درآورد.
موارد ممنوعه گراهام شامل الکل، گوشت، کافئین، تشت نرم، لباس تنگ، و ادویه میشدند. باورهای عجیب گراهام بهجایی رسید که یک رژیم غذایی بدون لذت را هم طراحی کرد. بخشی از این رژیم غذایی یک بیسکویت خاص بود که از آرد گندم تشکیل شده بود و در آن شکر، چربی یا نمک وجود نداشت. گراهام میخواست این بیسکویت آنقدر بیمزه باشد که هیچکس تحریک نشود.
متاسفانه گراهام پتنت بیسکویت خود را ثبت نکرد. به همین خاطر کمکم دستور پخت آن تغییر کرد و به بیسکویت خوشمزه امروزی رسید.
تشخیص آینده و استعدادهای فرد با دست زدن به سر
در میان باورهای عجیب مردمان ۲۰۰ سال پیش هیچچیز به اندازه فرنولوژی به علم نزدیک نیست. در قرن نوزدهم گروهی به این باور رسیدند که بخشهای مختلف مغز وظیفه انجام فعالیتهای گوناگون یا پردازش دادههای مختلف را بر عهده دارند. در نتیجه آنها بدون هیچ دلیل مستحکمی مغز را به قسمتهای متعدد تقسیم کردند.
در سال ۱۸۲۰ انجمن فرنولوژی ادینبورگ تشکیل شد و مردم زیادی به سخنرانیهای پرشور این گروه گوش میدادند. این اعتقاد وجود داشت که هرچه استعداد یک فرد در زمینه خاصی بیشتر باشد، بخش مرتبط در مغز بزرگتر خواهد شد و اندکی شکل جمجمه را تغییر میدهد.
این باورهای عجیب آنقدر گسترش یافته بودند که مردم فرزندان خود را برای معاینه پیش متخصصان فرنولوژی میبردند. فرد نیز پس از بررسی شکل سر از آینده، استعدادها، هوش و بیماریهای احتمالی سخن میگفت.
باورهای عجیب: بهوجود آمدن از هیچ
از باورهای علمی عجیب ۲۰۰ سال پیش باید به مفهوم خلق موجودات از هیچ اشاره کنیم. در آن زمان ابزارهای علمی چندان پیشرفته نبودند و دانشمندان با مشاهده مستقیم به نتیجه میرسیدند. همین نیز سبب شده بود با مشاهده لارو کرم در مواد غذایی فاسد بهوجود آمدن موجودات از هیچ را تایید کنند.
در سال ۱۸۵۹ دانشمندی بهنام فلیکس پوشه با طراحی آزمایش خاصی اثبات کرد که کرمهای کوچک ناگهان پدیدار نمیشوند و کوچکترین موجودات زنده این جهان باکتریها هستند. هرچند لوئی پاستور که در آن زمان معروف نبود، به آزمایش پوشه شک کرد. او آزمایش پوشه را با یک تغییر کوچک تکرار کند. در این حالت هیچ میکروارگانیسمی نمیتوانست وارد ظرف آزمایش شود.
این آزمایش باعث شد یکی از باورهای عجیب قرن ۱۹ از بین برود. چراکه باکتریها ناگهان از هوا بهوجود نیامدند.
استفاده از زالو برای درمان همه بیماریها
اگر ۲۰۰ سال پیش مریض میشدید، پزشک فورا جعبه چاقوها و زالوهایش را باز میکرد تا کمی خون از بدن شما خارج کند. باورهای عجیب آن زمان باعث شده بود مردم ریشه تمام مشکلات سلامتی خود را به مزاج یا طبعهای چهارگانه ربط بدهند. خروج خون از بدن نیز سبب میشد که تعادل بین آنها برقرار گردد.
جالب است بدانید که این روش در جوامع علمی نیز بسیار طرفدار داشت. بهطوریکه تنها در سال ۱۸۲۲ بیمارستان سنت توماس لندن ۵۰ هزار زالو برای بیماران خود استفاده کرد. آنها زالو را با یک لوله خاص دقیقا روی نقطه موردنظر میگذاشتند تا مشکل سریع برطرف گردد.
متاسفانه هنوز نیز بسیاری به دستاوردهای پزشکی و سلامت اعتقادی ندارند و سعی میکنند با زالو دردهای خود را درمان کنند.
باورهای عجیب: زمین توخالی
از باورهای عجیب قرن نوزدهم باید به زمین توخالی اشاره کنیم. اکنون بر کسی پوشیده نیست که زمین از لایههای مختلف پوسته، گوشته و هسته تشکیل شده است. هرچند در آن زمان بسیاری تصور میکردند آتشفشانها دریچههایی برای ورود به جهان درونی هستند.
مردم ۲۰۰ سال قبل معتقد بودند که نژادی خاص درون زمین زندگی میکند. بهباور آنها درون زمین نیز مملو از گیاهان و حیوانات و مناظر شگفتانگیز بود. این باور در قرن بیستم کاملا تضعیف شده بود و در دسته شبه علم قرار داشت. هرچند پیدا شدن دفترچه دریاسار برد باعث شد که مجدد افرادی به یافتههای علمی با دیده تردید نگاه کنند.
حرکت رحم در بدن زن
این باور را باید شگفتانگیزترین مورد در میان باورهای عجیب ۲۰۰ سال گذشته محسوب کرد. پزشکان اعتقاد داشتند که رحم متحرک است و میتواند با رفتن به سایر نقاط به اندامهای دیگر فشار بیاورد. آنها اسم این مشکل را نیز هیستری نامیده بودند.
از علائم هیستری میتوان به اضطراب، تپش قلب، احساس خفگی، گریههای شدید و ناگهانی و جنون اشاره کرد. برای درمان هیستری نیز از بوهای بد در نزدیکی سر یا انگشتان زن استفاده میشد تا رحم بهجای اصلی بازگردد. شاید باور نکنید اما تا سال ۱۹۸۰ همچنان نام هیستری در برخی منابع پزشکی دیده میشد.
نظریه میازما برای مشکلات انسان
تا ۲۰۰ سال پیش کسی به وجود میکروب و احتمال بیمار شدن انسان بهخاطر موجودات بسیار ریز باور نداشت. در عوض بسیاری میازما را بهعنوان عامل اصلی میشناختند. پزشکان معتقد بودند بخارهای نامرئی موجود در هوا باعث میشود افراد مریض شوند. این بخارها از فاضلاب، مکانها آلوده، اجساد، مواد فاسد شده و زبالهها بلند میشدند.
مثلا گفته میشود چون محلههای فقیر لندن در ارتفاع کمتری قرار دارند، هوای آلوده آنجا بیشتر جمع و سبب وبا شده است. هرچند بعدها یک پزشک بریتانیایی بهنام جان اسنو ثابت کرد آب آلوده باعث انتقال وبا میگردد. کمی بعد نیز نظریه میازما کاملا رد شد.
باورهای عجیب: جیوه بهعنوان داروی طلایی
از باورهای عجیب ۲۰۰ سال پیش میتوان به جیوه بهعنوان یک داروی بسیار کارآمد و مفید اشاره کرد. اکنون جیوه را بهعنوان یکی از خطرناکترین سموم جهان میشناسیم. سمی که میتواند بهراحتی سیستم عصبی، پوست، چشمها و کلیههای فرد را نابود کند. هرچند در قرن نوزدهم توسط پزشکان تجویز میشد.
در آن زمان این باور وجود داشت که استفاده از محلولهای جیوه، قرصهای شامل جیوه و استنشاق بخار آن میتواند بیماریهای روانی، تب زرد و سیفیلیس را درمان کند. گرچه در اکثر موارد صرفا به مرگ فرد منجر میشد.
زنده کردن مردگان با برق
فیلم فرانکنشتاین را دیدهاید؟ در این فیلم جسدی روی یک تخت چوبی قرار دارد. پس از شدت گرفتن آذرخش برق زیادی وارد آزمایشگاه شده و به جسد وارد میشود. در نتیجه این اتفاق ناگهان جسد زنده میشود. این صحنه در ذهن افراد زیادی جاودان شده است. جالب است بدانید که ایده فرانکنشتاین ریشه در واقعیت دارد.
در دهه ۱۷۸۰ یک دانشمند ایتالیایی بهنام لوئیجی گالوانی متوجه شده بود که نیروی الکتریسیته میتواند باعث تکان خوردن پاهای قورباغه مرده شود. همین نیز باعث شد که بسیاری روی ایده زنده کردن مردگان با جریان برق کار کنند. این آزمایشها معمولا با جرقهها و صداهای شدید همراه بود؛ اما به نتیجه دلخواه نمیرسید.
درست است که زنده کردن مردگان با برق در زمره باورهای عجیب قرن ۱۹ قرار میگیرد، اما توانست زمینهساز پیشرفتهای زیادی در بخش الکترومغناطیس گردد.
جمعبندی
شاید با تعجب یا حتی تمسخر به باورهای عجیب ۲۰۰ سال پیش نگاه کنید، اما فراموش نکنید که ما نیز در همان نقطه قرار داریم. بسیاری از دانشمندان تصور میکنند باورهای بشر نسبت به جهان هستی درست نیست و باید در آن تجدیدنظر گردد.
شاید روزی بتوانیم وارد جهان آینه ای با زمان معکوس شویم و شاید هم روزی متوجه شویم جهان هستی درون سیاه چاله بوده است. آیا در آن صورت آيندگان نسبت به انسان قرن ۲۱ با دید منفی نگاه نخواهند کرد؟
source