چرا چاقی مادر خطر چاقی فرزند را افزایش می‌دهد؟

به گزارش شفقنا زندگی به نقل از یورونیوز فارسی چاقی معمولاً ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. ژن‌هایی که از والدین به فرزندان منتقل می‌شود، می‌تواند بر اشتها، حس سیری، متابولیسم، تمایل به غذا، توزیع چربی بدن و موارد دیگر تأثیر بگذارد.

بر اساس این تحقیق که در مجله PLOS Genetics منتشر شده، با وجود این‌که کودکان نیمی از DNA خود را از هر یک از والدین دریافت می‌کنند، ژن‌های مادر در شاخص توده بدنی (BMI) تأثیر بیشتری دارند.

لیام رایت، نویسنده اصلی این پژوهش و پژوهشگر کالج دانشگاهی لندن، گفت: «به نظر می‌رسد ژن‌های مادر نقشی فراتر از ژنتیک خود کودک در تعیین وزن او ایفا می‌کنند.»

تیم او داده‌های ژنتیکی و سلامت بیش از ۲۶۰۰ خانواده بریتانیایی با کودکانی متولد سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ را از زمان تولد تا ۱۷ سالگی بررسی کرد. داشتن اطلاعات ژنتیکی هر دو والد و کودک، به محققان امکان داد تا هم ژن‌های به ارث رسیده و هم ژن‌هایی را که منتقل نشده‌اند اما همچنان ممکن است بر سلامت کودک اثر بگذارند، شناسایی کنند.

این اثرات غیرمستقیم که «پرورش ژنتیکی» نامیده می‌شود، می‌تواند از شرایط دوران بارداری تا شیوه‌های فرزندپروری بر رشد کودک تأثیر بگذارد.

پژوهش نشان داد که BMI هر دو والد بر وزن کودک تأثیر دارد، اما در حالی که اثر پدر تقریباً به‌طور کامل ناشی از ژن‌های منتقل‌شده است، تأثیر BMI مادر فراتر می‌رود. این می‌تواند به دلیل آن باشد که ژن‌های مادر بر وزن، عادات غذایی یا فعالیت‌های او در دوران بارداری اثر می‌گذارد و در نتیجه بر رشد و سلامت کودک هم نقش دارد.

رایت افزود: «علاوه بر ژن‌هایی که مادر مستقیماً منتقل می‌کند، یافته‌های ما نشان می‌دهد ژنتیک مادر محیطی را شکل می‌دهد که کودک در آن رشد می‌کند و به این ترتیب به‌طور غیرمستقیم بر BMI او اثر می‌گذارد.» او تأکید کرد: «این موضوع سرزنش مادران نیست، بلکه حمایت از خانواده‌ها برای ایجاد تغییر مثبت در سلامت بلندمدت کودکان است.»

تحقیقات پیشین نیز نشان داده‌اند که پدرانی که هنگام لقاح اضافه‌وزن یا چاقی دارند، بیشتر احتمال دارد فرزندانی با چاقی داشته باشند.

به گفته نویسندگان این تحقیق، کمک به والدین چاق برای کاهش وزن می‌تواند آثار مثبت و ماندگاری بر سلامت فرزندانشان داشته باشد. رایت گفت: «مداخلات هدفمند برای کاهش BMI مادر، به‌ویژه در دوران بارداری، می‌تواند اثرات بین‌نسلی چاقی را کاهش دهد.»