ظرفیت باتری‌های برق شهری استرالیا از نیروگاه‌های زغال‌سنگ فراتر می‌رود

  بزرگنمايي:

فصل اقتصاد – شرکت «سینرژی» (Synergy)، تأمین‌کننده دولتی برق در استرالیای غربی، در آستانه ثبت یک نقطه عطف تاریخی در صنعت انرژی است. این شرکت به‌زودی به نخستین تولیدکننده سنتی برق تبدیل خواهد شد که مجموع ظرفیت ذخیره‌سازی باتری‌هایش از نیروگاه‌های زغال‌سنگ آن پیشی می‌گیرد. این رویداد، نمادی از تحولات شگرف و پرشتاب در شبکه برق استرالیا است.

به گزارش مدیریت ارتباطات بورس انرژی ایران و به نقل از وب‌سایتreneweconomy ، شرکت سینرژی تأیید کرد: پروژه عظیم باتری شهر «کالی» در استرالیای غربی، با ظرفیت 500 مگاوات و 2,000 مگاوات-ساعت، مراحل پایانی راه‌اندازی را طی می‌کند و انتظار می‌رود تا پایان سال جاری میلادی به بهره‌برداری کامل برسد. این پروژه، باتری کالی را به دومین باتری بزرگ کشور از نظر ظرفیت ذخیره‌سازی تبدیل می‌کند و آن را درست پس از پروژه 560 مگاواتی شرکت «نئون استرالیا» که آن هم به‌تازگی در همان منطقه راه‌اندازی شده، قرار می‌دهد.
اهمیت راه‌اندازی باتری کالی در آن است که مجموع ظرفیت ذخیره‌سازی سینرژی را به بیش از 800 مگاوات (و نزدیک به 3,200 مگاوات-ساعت) افزایش می‌دهد. این رقم از ظرفیت 740 مگاواتی نیروگاه‌های زغال‌سنگ باقیمانده این شرکت در تأسیسات قدیمی «موجا» و «کالی» بیشتر است؛ نیروگاه‌هایی که قرار است تا پایان دهه جاری برای همیشه تعطیل شوند.
هیچ تولیدکننده برق سنتی دیگری در استرالیا با چنین سرعت و مقیاسی در حال گذار به انرژی‌های پاک نیست. در ایالت‌های شرقی، شرکت‌هایی نظیر «ای‌جی‌ال انرژی»، «انرژی‌استرالیا»، «آلینتا» و «اریجین» نیز در حال سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های بزرگ باتری هستند، اما احتمالاً هنوز یک دهه تا تعطیلی آخرین نیروگاه‌های زغال‌سنگ خود فاصله دارند. در این میان، به نظر می‌رسد شرکت «اریجین» گزینه بعدی برای دنبال کردن این الگو باشد، مشروط بر آنکه طبق برنامه فعلی، بزرگ‌ترین نیروگاه زغال‌سنگ کشور در «ارارینگ» (2.8 گیگاوات) را در اوت 2027 تعطیل کند. این شرکت هم‌اکنون در حال ساخت بزرگ‌ترین باتری استرالیا (700 مگاوات و 2,800 مگاوات-ساعت) در همان محل است.
برنامه سینرژی نه تنها به دلیل سرعت جایگزینی نیروگاه‌های زغال‌سنگ (که تولید پیوسته دارند) با باتری‌های منعطف، بلکه به دلیل وقوع این تحول در شبکه‌ای منحصربه‌فرد، یعنی «سیستم به‌هم‌پیوسته جنوب غربی» (SWIS)، بسیار چشمگیر است. این شبکه که بزرگ‌ترین شبکه ایزوله جهان به شمار می‌رود، هیچ اتصالی به ایالت‌ها یا شبکه‌های دیگر ندارد و در مواقع نیاز، امکان تبادل برق را فراهم نمی‌کند. بنابراین، تمام منابع مورد نیاز برای تأمین بار و پایداری شبکه باید از داخل تأمین شوند و گزینه‌هایی مانند انرژی برق‌آبی یا زمین‌گرمایی نیز در دسترس نیست.
«دام واتسون»، مهندس ارشد انرژی‌های تجدیدپذیر سینرژی، در اجلاس «مدیریت دارایی‌های باتری» در سیدنی، تصویری جذاب از مشخصات متغیر تولید و رشد سریع ذخیره‌سازی باتری در این شرکت ارائه داد. او توضیح داد که تقاضا در شبکه SWIS در ژانویه گذشته به رکورد جدید 4.5 گیگاوات رسید، در حالی که در نوامبر، به لطف 40 درصد خانوارهای مجهز به پنل‌های خورشیدی، به کمترین میزان خود یعنی 511 مگاوات سقوط کرد.
به گفته واتسون، همین نوسان شدید، نیاز به باتری‌های جدید را آشکار ساخت؛ نیازی که اولین بار در سال 2021 و با تشدید پدیده «منحنی اردک» (Duck Curve) ناشی از تولید برق خورشیدی خانگی، شناسایی شد. در آن زمان، «اپراتور بازار انرژی استرالیا» (AEMO) نگران توانایی خود برای مدیریت این حجم عظیم انرژی در یک شبکه ایزوله بود. «منحنی اردک» نموداری است که چالش اصلی ادغام حجم بالای انرژی خورشیدی در شبکه‌ برق را به تصویر می‌کشد. این نمودار، تقاضای خالص برق یعنی کل تقاضای برق منهای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی را در طول یک روز نشان می‌دهد. با افزایش فزاینده‌ تعداد پنل‌های خورشیدی در یک منطقه، شکل این نمودار شبیه به نیمرخ یک اردک می‌شود.
روند رو به رشد استفاده از پنل‌های خورشیدی
واتسون افزود: «حدود 40 درصد از خانه‌ها و کسب‌وکارها پنل خورشیدی دارند و این روند رو به رشد هیچ نشانه‌ای از کند شدن ندارد. این موضوع عامل اصلی نوسانات شدید در بازار استرالیای غربی است که با افت‌وخیزهای چشم‌گیر، تأمین برق در ساعات اوج مصرف غروب را به یک چالش جدی تبدیل می‌کند و همین‌جا است که نیاز اساسی به فناوری باتری خود را نشان می‌دهد.»
اولین واکنش مقامات به این چالش، طراحی یک «دکمه قرمز بزرگ» برای قطع اضطراری سیستم‌های خورشیدی خانگی بود، هرچند به نظر می‌رسد این گزینه هنوز به صورت جدی استفاده نشده است. عامل دوم که این گذار را تسریع کرد، تصمیم دولت برای تعطیلی تمام نیروگاه‌های زغال‌سنگ تا سال 2030 و بحران تأمین سوخت ناشی از ورشکستگی مالک معدن «گریفین کول» بود که دولت را ناچار به واردات بیش از 50,000 تن زغال‌سنگ کرد.
این عوامل زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری گسترده در باتری‌های بزرگ شد. این روند با پروژه 100 مگاواتی «کویینانا» در اوایل سال 2024 آغاز شد و با فاز دوم آن با ظرفیت 225 مگاوات در اوایل امسال ادامه یافت.
واتسون اشاره کرد: ساخت این پروژه‌ها با چالش‌هایی همراه بود؛ به‌طوری‌که مشکلات زنجیره تأمین، از جمله بسته شدن موقت کانال سوئز، شرکت را ناچار کرد 18 «سیستم مبدل توان» را با هواپیما به محل پروژه منتقل کند تا از تحویل به‌موقع آن اطمینان حاصل شود.
با تکمیل «سیستم ذخیره‌سازی انرژی باتری کالی» تا پایان سال، مجموع ظرفیت باتری در شبکه SWIS از مرز 1.1 گیگاوات فراتر خواهد رفت. با این روند، استرالیای غربی تا پنج سال آینده، پس از استرالیای جنوبی، به دومین ایالت استرالیا تبدیل خواهد شد که با نیروگاه‌های زغال‌سنگ خود وداع می‌کند.