نتیجه پژوهشی جدید: مغز مردان سریع‌تر از زنان کوچک می‌شود

شواهد جدید نشان می‌دهد مغز مردان واقعا ممکن است با افزایش سن، سریع‌تر از مغز زنان کوچک شود. در میان ۴۷۲۶ شرکت‌کننده با توانایی شناختی سالم، اسکن‌های مغزی تفاوت‌های جنسیتی جزئی اما سیستماتیک را در شیوه تحلیل رفتن بافت عصبی نشان داده‌اند. مغز انسان به‌طور طبیعی با افزایش سن کوچک می‌شود و کسانی که بر اثر بیماری آلزایمر می‌میرند، مغزشان به شدت دچار کاهش حجم شده است.

میزان ابتدا به آلزایمر در زنان دو برابر مردان است، اما به‌طور عجیبی اطلاعات کمی درباره چگونگی تاثیر جنسیت فرد بر حجم مغز او با افزایش سن وجود دارد. همانطور که مشخص شد، مغز زنان ممکن است ماده خاکستری و سفید را با سرعت کمتری نسبت به مغز مردان از دست بدهند. آن راوندال (Anne Ravndal)، دانشمند علوم اعصاب در دانشگاه اسلو نروژ، به راچل فیلدهاوس (Rachel Fieldhous)، روزنامه‌نگار وب‌سایت Nature گفته است که اگر مغز زنان بیشتر تحلیل می‌رفت، این اتفاق می‌توانست اطلاعاتی را درباره شیوع بیشتر آلزایمر در آن‌ها را ارائه دهد.

راوندال و یک تیم بین‌المللی از محققان، بیش از ۱۲ هزار اسکن مغزی را طی سال‌ها از شرکت‌کنندگان ۱۷ تا ۹۵ ساله جمع‌آوری کردند. هر فرد حداقل دو MRI مغزی داشت که به‌طور متوسط حدود سه سال بین آن‌ها فاصله بود. پس از کنترل تفاوت‌های جنسیتی در اندازه مغز، این تیم تحقیقاتی متوجه شد که مردان در سن بالاتر، شاهد کاهش اندازه در تعداد بیشتری از بخش‌های مغز، از جمله بسیاری از بخش‌های قشر آن هستند. در همین حال، بخش‌های کمتری از مغز زنان دچار کاهش اندازه شد و ضخامت قشر آن با افزایش سن کمتر تغییر کرد.

یافته‌ها نشان می‌دهند که تفاوت‌های جنسیتی واقعی در زیست‌شناسی پیری وجود دارد، اما نویسندگان خاطرنشان کرده‌اند که نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند زیرا هنوز لازم است تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. علی‌رغم تحقیقات گسترده درباره زیست‌شناسی مغز در حال پیر شدن، هنوز هم تعصب شدید جنسیتی در این زمینه وجود دارد. در سال ۲۰۱۹، تنها ۵ درصد از تحقیقات منتشر شده در علوم اعصاب یا روانپزشکی، تاثیر جنسیت را در نظر گرفته بودند.

یافته‌های متناقض در این حوزه فراوان است. امروزه، هنوز مشخص نیست که آیا مردان و زنان از نظر میزان یا سرعت زوال مغز با یکدیگر تفاوت دارند یا خیر. برخی تحقیقات کاهش شدیدتر ماده خاکستری و سفید را در بین مردان نشان می‌دهند، در حالی که برخی دیگر کاهش شدیدتری را در میان زنان نشان می‌دهند. این پژوهش جدید که توسط دانشگاه اسلو در نروژ انجام شد، در پی شفاف‌سازی این موضوع بود. محققان بین دو جنس، تفاوت‌های جنسیتی را در اندازه مغز، حجم زیرقشری، ضخامت قشر و مساحت سطح آن در کنار ده‌ها اندازه‌گیری دیگر، یافتند.

اینکه این کاهش‌ها چه تاثیری بر عملکرد شناختی دارند، نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. دانشمندان به تازگی شروع به درک چگونگی ارتباط شکل مغز با بیماری کرده‌اند و برخی مطالعات نشان می‌دهند که کوچک شدن مغز گاهی اوقات می‌تواند مفید باشد. محل کاهش حجم قطعا می‌تواند سرنخ‌های مهمی را به دانشمندان ارائه دهد. با کمال تعجب، راوندال و همکارانش هیچ تفاوتی در تغییرات حجم هیپوکامپ (Hippocampus)، یک مرکز عصبی برای حافظه و یادگیری که ارتباط نزدیکی با زوال عقل دارد، پیدا نکردند.

تنها در سنین بالاتر، زنانی که در پژوهش حضور داشتند، پس از در نظر گرفتن امید به زندگی نسبی خود، شروع به نشان دادن کاهش سریع‌تر هیپوکامپ کردند. با این حال، این ممکن است صرفا تاخیری در روند پیری باشد، نتیجه عمر طولانی‌تر زنان نسبت به مردان، لزوما نشانه خطر زوال عقل در آن‌ها نیست. وقتی نویسندگان مردان و زنانی را که پیش‌بینی می‌شد عمر یکسانی داشته باشند، مقایسه کردند، برخی از زوال‌های مغزی بین دو جنس متعادل شد.

منبع: ScienceAlert