یک ایمپلنت چشمی نوین، به نابینایان کمک می‌کند تا دوباره بخوانند

گروهی از بیماران نابینا پس از دریافت یک ایمپلنت انقلابی در پشت چشم، دوباره توانایی خواندن خود را به دست آورده‌اند.

جراحی که این میکروچیپ‌ها را در پنج بیمار در بیمارستان چشم مورفیلدز لندن کار گذاشته است، می‌گوید نتایج این آزمایش بین‌المللی «شگفت‌انگیز» بوده است.

شیلا ارواین، زن ۷۰ ساله‌ای که نابینا ثبت شده، به بی‌بی‌سی گفت «این تجربه فراتر از تصور بوده و واقعا زیبا و شگفت‌انگیز است و لذتی وصف‌ناپذیر به من می‌دهد.»

این فناوری امید تازه‌ای برای مبتلایان به نوع پیشرفته‌ای از دژنراسیون ماکولا به نام آتروفی جغرافیایی (GA) ایجاد کرده است؛ بیماری‌ای که بیش از ۲۵۰ هزار نفر را در بریتانیا و حدود پنج میلیون نفر را در سراسر جهان درگیر کرده است.

در افراد مبتلا به این بیماری که عمدتاً در میان سالمندان شایع‌تر است، سلول‌های ناحیه‌ای بسیار کوچک در شبکیه پشت چشم به‌تدریج آسیب می‌بینند و می‌میرند، در نتیجه دید مرکزی فرد تار یا مخدوش می‌شود و توانایی تشخیص رنگ و جزئیات ریز از بین می‌رود.

در این روش نوین، یک میکروچیپ فتوولتائیک بسیار کوچک با ابعاد ۲ میلی‌متر مربع و ضخامت برابر با موی انسان زیر شبکیه قرار داده می‌شود.

بیماران سپس عینکی ویژه با دوربین ویدئویی داخلی بر چشم می‌زنند. این دوربین تصاویر ویدئویی را از طریق پرتو مادون قرمز به ایمپلنت در پشت چشم می‌فرستد. داده‌ها سپس به یک پردازنده جیبی کوچک ارسال می‌شوند تا وضوح و کیفیت تصویر بهبود یابد.

پس از پردازش، تصاویر از طریق ایمپلنت و عصب بینایی به مغز فرستاده می‌شوند و به بیمار امکان می‌دهند تا دوباره بخشی از بینایی خود را بازیابد. بیماران ماه‌ها زمان صرف می‌کنند تا یاد بگیرند چگونه این تصاویر را تفسیر کنند.

ماحی موکیت، جراح و متخصص چشم در بیمارستان مورفیلدز لندن و سرپرست شاخه بریتانیایی این پژوهش، به بی‌بی‌سی گفت «این فناوری پیشگامانه و دگرگون‌کننده زندگی است. این نخستین ایمپلنتی است که نشان داده بیماران می‌توانند از آن برای انجام کارهای روزمره مانند خواندن و نوشتن استفاده کنند. به‌نظر من، این یک پیشرفت بزرگ است.»

در پژوهشی که نتایج آن در مجله New England Journal of Medicine منتشر شده، ۳۸ بیمار مبتلا به آتروفی جغرافیایی در پنج کشور اروپایی در آزمایش ایمپلنت Prima شرکت کردند. این ایمپلنت توسط شرکت بیوتکنولوژی Science Corporation در کالیفرنیا ساخته شده است.

از میان ۳۲ بیماری که ایمپلنت را دریافت کردند، ۲۷ نفر توانستند بار دیگر با استفاده از دید مرکزی خود بخوانند. پس از گذشت یک سال، این پیشرفت معادل خواندن ۲۵ حرف یا پنج خط بیشتر در چارت بینایی‌سنجی بود.

در مورد شیلا، نتیجه حتی چشمگیرتر بود. او پیش از این، کاملاً قادر به خواندن نبود. اما هنگامی که در بیمارستان مورفیلدز از او فیلم‌برداری شد، بدون حتی یک اشتباه توانست چارت بینایی را بخواند. پس از پایان آزمایش، با شادی مشت خود را بالا برد و فریاد زد.

شیلا می‌گوید: «می‌توانم نامه‌هایم، کتاب‌ها، جدول کلمات متقاطع و سودوکو را بخوانم. این فوق‌العاده است. من واقعاً خوشحال هستم. فناوری با سرعتی باور نکردنی پیشرفت می‌کند و شگفت‌انگیز است که من بخشی از این پیشرفت هستم.»

شیلا هنگام خواندن، تمرکز زیادی لازم دارد؛ برای ثابت نگه‌داشتن دوربین گاهی بالش زیر چانه خود می‌گذارد تا بتواند روی یک یا دو حرف در هر لحظه تمرکز کند. او در فضای باز از دستگاه استفاده نمی‌کند، چون نیاز به تمرکز فراوان دارد و نمی‌خواهد بیش از حد به آن وابسته شود.

ایمپلنت Prima هنوز مجوز رسمی نگرفته و فعلاً فقط در قالب آزمایش‌های بالینی در دسترس است، بنابراین مشخص نیست در آینده چه قیمتی خواهد داشت. بااین‌حال، ماحی موکیت ابراز امیدواری کرده که این فناوری طی چند سال آینده برای برخی از بیماران NHS در دسترس قرار گیرد. همچنین احتمال دارد در آینده از این فناوری برای درمان سایر بیماری‌های چشمی نیز استفاده شود.

دکتر پیتر بلومفیلد، مدیر تحقیقات در انجمن Macular Society، نتایج به‌دست‌آمده را دلگرم‌کننده و خبری فوق‌العاده برای کسانی دانست که تاکنون هیچ گزینه درمانی نداشته‌اند. او گفت: «بینایی مصنوعی می‌تواند امید تازه‌ای به بسیاری از بیماران بدهد.»

بااین‌حال، انتظار نمی‌رود این آزمایش‌ها برای افرادی که عصب بینایی آن‌ها آسیب دیده یا از کار افتاده مفید باشد، زیرا این عصب وظیفه انتقال سیگنال از شبکیه به مغز را بر عهده دارد.