آیا فرزندخوانده ارث می برد؟ وضعیت محرم بودن فرزند خوانده

آیا فرزندخوانده ارث می برد؟ وضعیت محرم بودن فرزند خوانده

فرزندخوانده ازث نمی برد؛ بر اساس قانون، وارث خانواده ای که به فرزندخواندگی قبول شده نیست و همچنین نسبت به آن خانواده محرم شرعی محسوب نمی‌شود. بین سرپرست و فرزندخوانده هیچ‌گونه رابطه توارث یا محرمیت نکاح شرعی و قانونی ایجاد نمی‌شود.

آیا فرزندخوانده ارث می برد؟

اگر سرپرست در وصیت نامه اش؛ فرزندخوانده را به عنوان یکی از وراث در نظر گرفته شده باشد، فرزندخوانده طبق قانون از اموال او ارث می برد. در غیر این صورت، فرزندخوانده هیچگونه حقی به ارث از اموال والدین جدید نخواهد داشت.

آیا فرزندخوانده محرم شرعی می‌شود؟

متقاضیان سرپرستی باید شرایطی از جمله صلاحیت اخلاقی، تمکن مالی، سلامت روانی و جسمی و نداشتن سوءپیشینه را داشته باشند. روند قانونی با درخواست از بهزیستی آغاز شده و پس از تأیید، دوره آزمایشی شش‌ماهه آغاز می‌شود. صدور حکم قطعی سرپرستی منوط به واگذاری بخشی از اموال سرپرست به کودک است و این رابطه در صورت از دست دادن شرایط، قابل فسخ خواهد بود.

وضعیت ازدواج بین سرپرست و فرزند خوانده

ازدواج بین سرپرست و فرزندخوانده به طور کلی ممنوع است، مگر در موارد استثنایی که دادگاه با احراز مصلحت کودک، آن را تأیید کند.

در صورت قصد ازدواج، فرد باید مشخصات همسر جدید را به دادگاه اعلام کند. سازمان بهزیستی نیز موظف است ازدواج را گزارش دهد. ادامه سرپرستی منوط به تصمیم دادگاه خواهد بود.

در اصل، ازدواج میان سرپرست و فرزندخوانده ممنوع است. اما اگر دادگاه و سازمان بهزیستی پس از بررسی مصلحت فرزند، آن را تأیید کنند، به‌صورت استثنایی امکان‌پذیر خواهد بود.

اگر سرپرست شرایط قانونی را از دست بدهد، سوءرفتار کودک غیرقابل تحمل باشد، توافق برای پایان سرپرستی انجام شود، یا والدین واقعی کودک با داشتن صلاحیت بازگردند، دادگاه حکم سرپرستی را فسخ خواهد کرد.

چگونگی محرم شدن فرزند خوانده

اگر خانواده ای، فرزندی را به سرپرستی بپذیرند، مسئله محرمیت پیش می آید؛ زیرا دختر یا پسر بعد از رسیدن به سن تکلیف به پدرخوانده یا مادر خوانده نامحرم می شوند.

در اسلام 3 راه برای محرم شدن وجود دارد: نسب، رضاع و سبب.

• نسب : نسب یعنی همان ولادت که از طریق آن، اشخاص به یکدیگر محرم می شوند؛ مانند محرمیتِ پسر به مادر و دختر به پدر.
• رضاع : اگر خانمی با توجه به شرایطی که در کتاب های فقهی ذکر شده است به به کودکی شیر بدهد، خود، همسرش و فرزندانش به آن کودک محرم می شوند.(جامع المسائل، آیت الله فاضل لنکرانی(ره)، ج1، ص407)
• سبب : سبب با ازدواج صورت می گیرد که در آن عده ای به شخص محرم می شوند؛ مانند عروس به شوهر و پدرشوهر، داماد به همسر و مادر همسر.

اگر فرزندخوانده، دختر باشد

اگر فرزندی که به سرپرستی گرفته می شود دختر باشد ، با مادر خوانده به لحاظ محرمیت مشکلی ندارد . اما با ورود به سن تکلیف، به پدرخوانده خود نامحرم می شود که باید برای محرمیت، یکی از راه های زیر انجام شود :

همسرش یا همان مادر خوانده به کودک شیر دهد که در این شرایط، پدر سرپرست، پدر رضاعی آن دختر خواهد شد و به او محرم می شود.
مادر مرد سرپرست به کودک شیر بدهد. که در این صورت مرد سرپررست، برادر رضاعی آن دختر خواهد شد.
خواهر یا خواهرزاده مرد سرپرست به او شیر دهد تا در این صورت، او، دایی رضاعی دختر شود.
همسر برادر یا یکی از برادرزاده های پدر خوانده به نوزاد شییر دهد تا مرد، عموی رضاعی دختر شود.

اگر فرزند خوانده، پسر باشد

اگر مادر سرپرست خود شیر داشته باشد مثلا نوزاد او پس از تولد فوت کرده باشد و تمایل به داشتن فرزندی برای جایگزین کردن با نوزاد فوت شده خود است می تواند با رعایت شرایط شیردهی به آن پسر شیر دهد. در این صورت ، مادر رضاعی آن پسر خواهد شده و به یکدیگر محرم می شوند.

اگر مادر این خانم، توانایی شیر دادن به نوزاد را دارد ، با رعایت شرایط به این کودک شیر دهد تا مادرخوانده، خواهر رضاعی آن پسر شود.
اگر همسر یکی از برادرهای مادر سرپرست، یا دختر یکی از برادرها یا حتی نوه یکی از برادرها به نوزاد با رعایت شرایطی شیر دهد، مادر خوانده، عمه رضاعی پسر خواهد شد.
اگر خواهر یا خواهرزاده یا نوه خواهر این مادر سرپرست ، با رعایت شرایط به نوزاد پسر شیر دهند ، در این صورت، این خانم، خاله رضاعی آن پسر می شود.

نظر مراجع در مورد محرمیت فرزند خوانده

امام خمینی(ره) :

راهی برای محرمیت نیست مگر آنکه بچه اگر پسر باشد بعد از بلوغ شرعی با ازدواج محرم شوند. (در صورتی که در منزل پدر خوانده، فرزندی از خودشان موجود باشد.) و قبل از بلوغ، اگر ولّی ندارد راهی برای محرم شدن با عقد نیست.(استفتائات امام خمینی رحمه الله علیه ، ج3 ، ص236 و 237)

آیت الله العظمی سیستانی:

راهی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

در صورتی که دختر باشد راه صحیح این است که با اجازه حاکم شرع او را برای پدر آن مرد عقد موقت کنند و در این صورت به عنوان زن پدر برآن مرد محرم میشود و اگر پسر باشد راهی جز شیر خوردن از خواهر زن یا مادر زن و مانند آن در سن قبل از دو سالگی ندارد.(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

آیت الله العظمی نوری همدانی:

در صورتی که دختر باشد و سرپرست خانواده پدر یا جد داشته و آن دختر را متعه نماید او با اجازه حاکم شرع به سرپرست خانواده محرم می شود.(هزار و یک مسأله فقهی ، ج 1 ، ص 205)

آیت الله العظمی بهجت(ره):

محرم نیستند و راهی ندارد مگر در بعض موارد نادره به مصاهرت.(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

آیت الله العظمی گلپایگانی:

وجهی برای محرمیّت این قبیل کودکان به اعضاء خانواده که عملی و قابل اجراء باشد بنظر نمی رسد.(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)