اداره کل امور اسلامی، اوقاف و زکات امارات اعلام کرده که برای حج سال ۲۰۲۶ (۱۴۰۵)، بیش از ۷۲ هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند، در حالی که سهمیه رسمی این کشور تنها ۶۲۲۸ نفر است. این اختلاف چشمگیر نشان می‌دهد که با رشد جمعیت امارات و محدودیت سهمیه تعیین‌شده از سوی عربستان سعودی، بسیاری از متقاضیان هر سال موفق به انجام این فریضه نمی‌شوند. فرآیند ثبت‌نام امسال به‌صورت کاملاً دیجیتال انجام شده و اولویت با کسانی بوده که تاکنون به حج نرفته‌اند.
حج یکی از ارکان پنج‌گانه اسلام است و هر مسلمانی که توان مالی و جسمی داشته باشد، موظف است حداقل یک‌بار در عمر خود این فریضه را به‌جا آورد. با توجه به جمعیت رو‌به‌رشد امارات و سهمیه محدود سالانه، رقابت برای حضور در مراسم حج بسیار شدید شده است. در سال ۲۰۲۶، به‌طور میانگین به ازای هر ۱۱ متقاضی، تنها یک نفر انتخاب شده و این نسبت نشان‌دهنده فشار فزاینده بر سیستم ثبت‌نام و ضرورت بهینه‌سازی فرآیندهای انتخابی است.
فرآیند ثبت‌نام حج در کشور امارات به‌طور کامل به شکل دیجیتال صورت می‌گیرد و از فرم‌های کاغذی و صف‌های طولانی در آژانس‌های مسافرتی خبری نیست. ثبت‌نام امسال از طریق وب‌سایت و اپلیکیشن رسمی اداره امور اسلامی انجام شد و مهلت آن هم اکنون به پایان رسیده است. اطلاعاتی مانند تابعیت، سن و سابقه حج قبلی به‌صورت دیجیتال بررسی و تأیید شد. این سیستم نه‌تنها سرعت و دقت را افزایش داده، بلکه امکان نظارت دقیق‌تر بر روند ثبت‌نام را نیز فراهم کرده است.
هسته اصلی این سیستم، قرعه‌کشی کامپیوتری است. با استفاده از الگوریتمی خاص، متقاضیان به‌صورت تصادفی تا سقف سهمیه انتخاب می‌شوند. این روش تضمین می‌کند که هیچ‌گونه تبعیض یا اولویتی وجود نداشته باشد و همه افراد، از ثبت‌نام‌کنندگان جدید گرفته تا کسانی که سال‌هاست تلاش می‌کنند، فرصت برابر داشته باشند. الگوریتم طراحی‌شده به‌گونه‌ای عمل می‌کند که حتی در صورت افزایش چشمگیر متقاضیان، عدالت در انتخاب حفظ شود.
در این سیستم، اولویت با کسانی است که تاکنون به حج نرفته‌اند. این سیاست با هدف ایجاد عدالت واقعی و جلوگیری از انحصار فرصت حج توسط افراد پرتکرار طراحی شده و با چشم‌انداز کلی این کشور در زمینه عدالت اجتماعی هم‌راستا است. همچنین این رویکرد باعث می‌شود نسل‌های جدید نیز امکان تجربه این فریضه را داشته باشند.
تمام درخواست‌ها پیش از ورود به قرعه‌کشی، از چند مرحله‌ی بررسی عبور می‌کنند:
- بررسی سن و وضعیت سلامت برای اطمینان از توانایی انجام مناسک
- بررسی سابقه حج قبلی؛ افراد دارای سابقه به انتهای صف منتقل می‌شوند
- بررسی صحت مدارک برای جلوگیری از رد صلاحیت به‌دلیل نقص یا اشتباه
این مراحل به‌صورت خودکار و با استفاده از سامانه‌های هوشمند انجام می‌شود تا خطای انسانی به حداقل برسد.
برای اطلاع از وضعیت ثبت‌نام، راه‌های زیر در دسترس هستند:
- اپلیکیشن یا وب‌سایت رسمی حج: ورود با شماره ثبت‌نام یا شناسه اماراتی؛ وضعیت به‌صورت «انتخاب‌شده»، «در لیست انتظار» یا «رد شده» نمایش داده می‌شود
- پیامک رسمی: افراد انتخاب‌شده پیام تأیید دریافت می‌کنند
- ایمیل رسمی: ایمیلِ حاوی مراحل بعدی شامل پرداخت، مدارک و آماده‌سازی سفر ارسال می‌شود
- تماس با مرکز پشتیبانی: امکان دریافت وضعیت و راهنمایی تلفنی وجود دارد
این روش‌های اطلاع‌رسانی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که متقاضیان در سریع‌ترین زمان ممکن از وضعیت خود مطلع شوند.
متقاضیان باید توجه کنند، تا زمانی که تأیید رسمی دریافت نکرده‌اند، از هرگونه پرداخت یا رزرو خودداری نمایند.
اگر شخص انتخاب شد، اداره امور حج از طریق شماره ثبت‌شده با او تماس خواهد گرفت تا مراحل بعدی شامل تأیید مدارک، انتخاب بسته حج و پرداخت را انجام دهد. عدم رعایت مهلت‌ها ممکن است باعث واگذاری سهمیه به فردی از لیست انتظار شود. بنابراین پیگیری دقیق مراحل بعدی برای حفظ سهمیه ضروری است.
تمام زائران باید در سامانه تواجُدی ثبت‌نام کنند. این سامانه به وزارت امور خارجه متصل است و در صورت بروز مشکل، مانند گم‌شدن گذرنامه، امکان صدور فوری مدارک جایگزین را فراهم می‌کند. ثبت‌نام از طریق وب‌سایت وزارت، اپلیکیشن موبایل یا حتی واتساپ امکان‌پذیر است. این سامانه نقش مهمی در حفظ امنیت و آرامش زائران در طول سفر ایفا می‌کند.
اگرچه تنها بخش کوچکی از ۷۲ هزار متقاضی در سال آینده به مکه سفر خواهند کرد، اما سیستم دیجیتال و ساختارمند امارات تضمین می‌کند که فرآیند انتخاب کاملاً شفاف و منصفانه است. برای کسانی که امسال انتخاب نشده‌اند، امید همچنان باقی است، چرا که در مسیر حج، صبر نه‌تنها یک فضیلت است، بلکه بخشی از خود سفر محسوب می‌شود.
source
کلاس یوس