این جانور می‌تواند به انسان‌ها کمک کند تا ۲۰۰ سال عمر کنند

نهنگ‌های سرکمانی که در آب‌های سرد قطب شمال زندگی می‌کنند، نه‌تنها رکورددار طول عمر در میان پستانداران هستند، بلکه رازهایی ژنتیکی در بدن خود دارند که ممکن است روزی به انسان‌ها کمک کند تا عمر بسیار طولانی‌تری داشته باشند. پژوهشگران دانشگاه Rochester با بررسی پروتئین‌های ترمیم‌کننده DNA در این نهنگ‌ها، به یافته‌هایی رسیده‌اند که می‌تواند مسیر تازه‌ای برای مقابله با بیماری‌های مرتبط با پیری باز کند.

نهنگ‌های سرکمانی نه‌تنها طولانی‌ترین عمر را در میان پستانداران دارند، بلکه پس از کوهگ اقیانوسی و کوسه گرینلند، سومین جانور پیر روی زمین محسوب می‌شوند. قدیمی‌ترین نمونه ثبت‌شده از این گونه، ۲۱۱ سال عمر داشته، یعنی برخی از آن‌ها ممکن است در زمان جنگ سال ۱۸۱۲ متولد شده باشند (جنگ بین ایالات متحده و امپراتوری بریتانیا). با توجه به این طول عمر شگفت‌انگیز، جای تعجب نیست که دانشمندان به‌شدت مشتاق کشف رازهای زیستی این موجودات ۱۰۰ تنی باشند.

در مطالعه‌ای جدید که در ژورنال Nature منتشر شده، تیمی از پژوهشگران به رهبری دانشگاه Rochester به بخشی از پاسخ دست یافته‌اند. آن‌ها دریافتند که نهنگ‌های سرکمانی نسبت به سایر پستانداران، مقدار بسیار بالاتری از پروتئینی به نام CIRBP در بدن خود دارند. این پروتئین وظیفه ترمیم شکست‌های دو رشته‌ای DNA را برعهده دارد، آسیبی که معمولاً منجر به بیماری و کاهش عمر می‌شود.

ورا گوربونوا (Vera Gorbunova)، نویسنده ارشد این تحقیق، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این پژوهش نشان می‌دهد که عمر طولانی‌تر از حد معمول امکان‌پذیر است. با مطالعه تنها پستاندار خون‌گرمی که از انسان بیشتر عمر می‌کند، اطلاعاتی درباره مکانیسم‌های زیستی به‌دست آوردیم که چنین طول عمری را ممکن می‌سازند و اهمیت حفظ سلامت ژنوم را برای افزایش عمر نشان می‌دهند.»

مطالعه این موجودات باشکوه کار آسانی نیست، زیرا نمی‌توان آن‌ها را در آزمایشگاه پرورش داد (بواسطه طول آن‌ها که به ۱۸ متر می‌رسد)، همچنین برخی از جمعیت‌های نهنگ‌های سرکمانی طبق اعلام اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در معرض خطر انقراض قرار دارند، بنابراین دسترسی به آن‌ها دشوار است.

در ابتدا، دانشمندان تصور می‌کردند سلول‌های نهنگ برای سرطانی شدن نیاز به جهش ژنتیکی دارند، اما یافته‌ها نشان داد که این سلول‌ها در واقع به جهش‌های کمتری نیاز داشته و راز اصلی این است که آن‌ها اساساً این جهش‌ها را تجربه نمی‌کنند.

برای یافتن پاسخ، تیم تحقیقاتی بافت نهنگ‌های سرکمانی را بررسی کرد و دریافت که پروتئین CIRBP در آن‌ها با غلظتی ۱۰۰ برابر بیشتر از سایر پستانداران وجود دارد. زمانی که این پروتئین به سلول‌های انسان و مگس میوه اضافه شد، ترمیم DNA بهبود یافت و طول عمر سلول‌ها افزایش پیدا کرد. نکته جالب در این آزمایش این بود که سلول‌ها در دمای پایین‌تر، مقدار بیشتری پروتئین تولید کردند.

اگرچه دانشمندان اکنون مکانیسم زیستی عمر طولانی نهنگ‌های سرکمانی را درک کرده‌اند، اما انتقال این ویژگی به گونه‌ای مانند انسان که بیش از ۹۴ میلیون سال از نظر تکاملی فاصله دارد، کاری بسیار دشوار خواهد بود.

گوربونوا در ادامه گفت: «راه‌های مختلفی برای بهبود حفظ ژنوم وجود دارد و این مطالعه نشان می‌دهد که نهنگ‌های سرکمانی با افزایش چشمگیر سطح این پروتئین، مسیر منحصربه‌فردی را در پیش گرفته‌اند. حالا باید ببینیم آیا می‌توانیم راهی برای فعال‌سازی همین مسیر در انسان‌ها پیدا کنیم یا خیر.»