مدرسه مخفی مارک زاکربرگ با شکایت همسایگان بسته شد

پس از سال‌ها شکایت و اعتراض از سوی ساکنان محله Crescent Park در شهر پالو آلتو، مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)، مدیرعامل شرکت متا، مجبور شد مدرسه خصوصی و بدون مجوزی را که در ملک شخصی‌اش راه‌اندازی کرده بود، تعطیل کند. این مدرسه که به‌صورت پنهانی از سال ۲۰۲۱ فعالیت می‌کرد، با نام «مدرسه Bicken Ben» شناخته می‌شد و حدود ۳۰ تا ۴۰ کودک را در قالب برنامه‌ای با سبک مونته‌سوری (Montessori) آموزش می‌داد (سبک آموزشی مونته‌سوری یک روش تربیتی و یادگیری است که توسط پزشک و مربی ایتالیایی، ماریا مونته‌سوری (Maria Montessori) در اوایل قرن بیستم پایه‌گذاری شد. این سبک بر اساس مشاهده علمی رفتار کودکان و نیازهای رشدی آن‌ها طراحی شده و تا امروز در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد).

در متن گزارش آمده است، فعالیت این مدرسه ابتدا به‌صورت غیررسمی آغاز شد. ساکنان محله Crescent Park در پالو آلتو متوجه شدند که هر روز صبح خودروهایی برای رساندن کودکان به خانه زاکربرگ توقف می‌کنند. آنچه در ابتدا شبیه به یک بازی گروهی به‌نظر می‌رسید، به‌سرعت موجب نگرانی اهالی شد و ساکنان دریافتند که مدیرعامل متا در حال اداره یک مدرسه بدون دریافت مجوزهای شهری است.

سال ۲۰۲۲، نارضایتی‌ها به اعتراضات سازمان‌یافته تبدیل شد. همسایه‌ها، شهرداری را به برخورد ویژه با زاکربرگ و نادیده‌گرفتن تخلفات ساختمانی مکرر او متهم کردند. یکی از ساکنان در نامه‌ای به اداره برنامه‌ریزی شهری نوشت: «شگفت‌زده‌ایم که شما این‌قدر برای تأمین خواسته‌های یک خانواده میلیاردر تلاش می‌کنید، در حالی که بقیه محله را در بی‌خبری نگه داشته‌اید.» این نامه بخشی از ۱۶۶۵ صفحه اسناد رسمی بود که توسط نشریه WIRED منتشر شد.

این مدرسه بدون مجوز تنها مشکل ساکنان Crescent Park نبود. طی نزدیک به یک دهه، آن‌ها با ساخت‌وسازهای مداوم، افزایش تدابیر امنیتی و بالا رفتن سطح آلودگی صوتی در خانه مارک زاکربرگ مواجه بودند. گفته می‌شود که بنیان‌گذار متا ۱۱ ملک در این منطقه خریداری کرده تا مجموعه‌ای عظیم برای خانواده‌اش بسازد. گفته می‌شود نگهبانان خصوصی او حتی مأموران شهرداری را در بازدیدهای رسمی همراهی می‌کردند.

در دسامبر ۲۰۲۰، مدیر بازرسی ساختمان، کوروین پک (Korwyn Peck)، در ایمیلی نوشت: «این فراتر از یک مالک خانه با وسواس امنیتی به‌نظر می‌رسد»، و اشاره کرد که نگهبانان سوار بر خودروهای SUV، بازدیدهای او را زیر نظر داشتند.

در سال ۲۰۲۴ با رسیدن شکایات رسمی اهالی به شهرداری درباره این مدرسه، تنش‌ها به اوج رسید. یکی از ساکنان نوشت که مدرسه «با وجود شکایات متعدد محله» و «گزارش‌های مکرر تخلف» همچنان در حال گسترش است و خواستار صدور دستور توقف فعالیت شد. برای کاهش تنش، مدیر برنامه‌ریزی شهر پالو آلتو، جاناتان لیت (Jonathan Lait)، پیشنهاد راه‌حلی منطقی را مطرح کرد تا برخی فعالیت‌های آموزشی به‌طور موقت ادامه یابد. اما این تلاش برای مصالحه با واکنش منفی روبه‌رو شد. یکی از ساکنان در پاسخ نوشت: «آیا من یا هر مالک دیگری در صورت نقض قوانین شهری به‌مدت چهار سال، چنین امتیازی دریافت می‌کردیم؟»

در پشت درهای بسته، تیم حقوقی زاکربرگ تلاش کرد تا مدرسه را حفظ کند. کریستین وید (Christine Wade)، وکیل شرکت SSL Law Firm، ادعا کرد که کلاس‌ها در چارچوب «استفاده مسکونی مناسب» قرار دارند. آن‌ها حتی بررسی کردند که مدرسه را به یک مرکز مراقبت خانوادگی دارای مجوز دولتی تبدیل کنند تا از نظارت محلی خارج شود، اما این طرح هیچ‌گاه عملی نشد.

در اوایل سال ۲۰۲۵، مسئولان شهری صبر خود را از دست دادند و در ماه مارس، شهرداری ضرب‌الاجلی برای تعطیلی مدرسه Bicken Ben تا ۳۰ ژوئن صادر کرد و هشدار داد که در صورت ادامه فعالیت، اقدامات قانونی انجام خواهد شد. با این حال، ساکنان همچنان بی‌اعتماد بودند. یکی از آن‌ها در ایمیلی نوشت: «لطفاً بدانید که اعتماد ما را جلب نکرده‌اید و در هر فرصت ممکن، شهرداری را پاسخ‌گو خواهیم کرد.»

بر اساس اسناد ایالتی، این مدرسه در ماه اوت ۲۰۲۵ به‌طور رسمی تعطیل شد، هرچند سخنگوی خانواده متا، برایان بیکر (Brian Baker)، اعلام کرد که مدرسه صرفاً «منتقل شده» است. مکان جدید این مدرسه اعلام نشده و ساکنان همچنان نگران‌اند که فعالیت مدرسه فقط از دید خارج شده باشد. سخنگوی شهر پالو آلتو، مگان هوریگان-تیلور (Meghan Horrigan-Taylor)، از عملکرد شهرداری دفاع کرد و به WIRED گفت: «ما قوانین مربوط به منطقه‌بندی، ساخت‌وساز و ایمنی را بدون توجه به مالک ملک، به‌صورت یکسان اجرا می‌کنیم.»

ماجرای مدرسه Bicken Ben نمونه‌ای نادر از برخورد مستقیم ثروت سیلیکون ولی (Silicon Valley wealth) با بوروکراسی محلی و شکست آن است. برای همسایگان زاکربرگ، این یک پیروزی رضایت‌بخش پس از سال‌ها تحمل سر و صدا، ترافیک و آنچه که برخورد ترجیحی تلقی می‌شد، به‌شمار می‌رود.

این رویارویی همچنین پرسشی بنیادین و فراگیر را درباره ساختار قدرت در سیلیکون ولی (Silicon Valley wealth) مطرح می‌سازد: زمانی که جاه‌طلبی‌های بی‌حد و مرز میلیاردرها با قوانین شهری و مقررات اجتماعی برخورد می‌کند، کدام‌یک بر دیگری غلبه می‌یابد؟ در این مورد خاص، برخلاف انتظار، این میلیاردر حوزه فناوری نبود که پیروز میدان شد.