اگر تاکنون یک اسباببازی گرانقیمت و خاص برای گربه خود خریدهاید و سپس دیدهاید که او بهجای بازی با آن، جعبهی مقوایی که اسباببازی در آن قرار داشته را ترجیح میدهد، پس احتمالا این حقیقت جهانی را میدانید که گربهها عاشق جعبه هستند.
اما چرا گربهها اینچنین شیفتهی فضاهای بستهاند؟ علاقهای که بههمان اندازه متمایز است که ترسشان از خیار یا علاقهشان به ورز دادن با پنجهها؟ برای یافتن پاسخ، با چند کارشناس رفتارشناسی گربه گفتوگو شده است.
چگونه گربهها هنگام شکار از جعبهها استفاده میکنند
با وجود تفاوت در شخصیت و سطح انرژی، همهی گربهها میتوانند از یک جعبهی خوششان بیایند. مایکل دلگادو، مشاور رفتارشناسی گربه در Ease Pet Vet و پژوهشگر ارشد در دانشگاه پردو، این موضوع را توضیح میدهد.
یکی از مهمترین مزایا، مربوط به غریزهی شکار آنهاست. گربههایی که آزادانه در محیط بیرون پرسه میزنند، در نقطهای حساس از زنجیرهی غذایی محل زندگی خود قرار دارند؛ جایی که هم شکارچیاند و هم شکار. به گفتهی دلگادو، گربههای غیرخانگی هنگام شکار پرندگان یا حشرات، بهدنبال مکانهایی مانند بوتهها یا گوشههای تاریک برای پنهان شدن میگردند، تا هم از دید طعمه پنهان بمانند و هم از خطر شکارچیانی مانند باز یا روباه در امان باشند.
اما فقط به این دلیل که گربه در فضای بسته زندگی میکند، غریزهی شکار او از بین نمیرود. جعبهها بهترین پناهگاه برای چنین رفتاری هستند؛ دیوارههایشان مانع دیدهشدن میشود و دهانهی باز بالایی به او امکان میدهد تا روی طعمهی احتمالی (یا اسباببازی نرم) بپرد.
جعبهها مکانهایی امن هستند
جعبه میتواند پناهگاهی امن برای گربهای خجالتی یا مضطرب باشد، بهویژه وقتی محیط اطرافش دستخوش تغییر میشود. دلگادو میگوید: «تمایل طبیعی به سوی مکانهای پوشیده و پنهان در گربهها وجود دارد.»
این غریزه از نخستین روزهای زندگیشان آغاز میشود. گربهی مادر همیشه برای زایمان بهدنبال مکانی آرام و محفوظ میگردد. دنیل گان-مور، استاد پزشکی در دانشگاه ادینبرو، توضیح میدهد: «اولین تجربهی تولهگربهها از جهان، مکانی بسته و امن است.»
به گفته او، پژوهشهای متعددی نشان دادهاند در گربههای نجاتیافته، میزان هورمونهای استرسزا مانند کورتیزول زمانی کاهش مییابد که به آنها امکان دسترسی به جعبه داده شود. همچنین، ورود یک جعبهی تازه خود نوعی تغییر در محیط گربه بهشمار میآید. گربههای خانگی بهخوبی قلمرو خود را میشناسند و هر تغییر کوچکی را فوراً متوجه میشوند. دلگادو میگوید: «برای گربهای کنجکاو، جعبه چیزی تازه و هیجانانگیز برای بررسی است.»
آیا پنهان شدن در جعبه چیزی دربارهی احساسات گربه به ما میگوید؟
جعبهها نیازهای مختلف گربه را برآورده میکنند: پنهان شدن، شکار، و کاوش. اما اینکه ماندن طولانی گربه در جعبه نشانهی احساسی خاص باشد، بستگی به شرایط دارد. دلگادو توضیح میدهد که گربهای که در انتهای جعبه با چشمان باز پنهان شده، بهشکلی کاملاً متفاوت از گربهای که در آن دراز کشیده یا در حال پریدن به درون و بیرون جعبه است، از آن استفاده میکند.
امنیت و آرامش حاصل از جعبه یادآور مسئولیتهای ما در نگهداری از حیوانات خانگی است. گربهای که آزادانه در محله پرسه میزند، در معرض خطر شکارچیان یا تصادف با خودرو قرار دارد، در حالی که گربههای خانگی با چالشهای دیگری روبهرو هستند.
دلگادو میگوید: «وقتی گربه را بهعنوان حیوان خانگی نگه میداریم، او را در محیطی قرار میدهیم که کنترل چندانی بر آن ندارد.» گربهی آزاد در صورت ترس میتواند بهسرعت به پشتبام یا گوشهای پناه ببرد، اما گربهی خانگی ممکن است در برابر مهمان ناخوانده گزینههای کمتری برای پنهان شدن داشته باشد. واکنش گربه در این موقعیتها تا حد زیادی به دوران کودکیاش وابسته است.
دوران تولگی تعیین میکند که گربه چگونه از جعبه استفاده کند
تولهگربههایی که بین سن دو تا نه هفتگی هستند، اطلاعات زیادی از محیط اطراف خود جذب میکنند. مواجههی آنها در این دوره با غریبهها، حیوانات دیگر یا دامپزشک، در حافظهشان بهعنوان تجربهای مثبت یا منفی ثبت میشود. اگر در این دوران از تولهگربه بهخوبی مراقبت شود و خوراک و محبت کافی دریافت کند، در بزرگسالی در برابر تغییرات محیطی مقاومتر خواهد بود.
اما اگر گربهای در کودکی شرایط دشواری را پشت سر گذاشته باشد، فراهمکردن جعبهها و مکانهای ساکت و پنهان برای او بسیار حیاتی است؛ زیرا این فضاها به او حس امنیت میدهند، زمانی که حس هشدار درونیاش که در کودکی بیش از حد حساس تنظیم شده، بیدلیل فعال میشود.
بنابراین، پنهان شدن در جعبه یا فضاهای بسته ممکن است فقط رفتاری طبیعی برای احساس امنیت باشد، اما میتواند نشانهای از وجود استرس در محیط زندگی نیز تلقی شود. گان-مور میگوید: «گربهها زمانی که نتوانند محیط خود را کنترل کنند، نیاز دارند مکانی امن برای پنهان شدن داشته باشند. اما اگر گربه دائما در حال پنهان شدن باشد، نشانهی خوبی نیست.»
دلگادو توصیه میکند: «اگر گربهی شما بیش از حد پنهان میشود، زمان آن است که با دامپزشک مشورت کنید و در صورت نیاز، از یک رفتاردرمانگر کمک بگیرید تا بتوانید با ترسهای گربهتان بهگونهای برخورد کنید که به او در کنار آمدن بهتر کمک کند.»
source
کلاس یوس