پژوهش تازهای که دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا برکلی و دانشگاه کلمبیا انجام دادهاند، نشان میدهد کودکانی که در ۱۲ سالگی یا پیش از آن صاحب تلفن همراه شدهاند، در معرض خطر بیشتر افسردگی، چاقی و کمبود خواب قرار میگیرند.
این یافتههای هشداردهنده که در نشریه Pediatrics منتشر شده، بر پایه تحلیل بیش از ۱۰ هزار کودک شرکتکننده در «پژوهش تکامل شناختی مغز نوجوان» میان سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ به دست آمده است؛ بزرگترین مطالعه بلندمدت آمریکا درباره رشد مغز و سلامت کودکان. اگرچه این دادهها رابطه مستقیم علت و معلولی را ثابت نمیکنند، اما همبستگی گستردهای را نشان میدهند که با پژوهشهای فزاینده درباره اثرات زیانآور دستگاههایی مانند تلفن هوشمند و تبلت بر نوجوانان همسو است؛ از اثر بر آموزش گرفته تا مهارتهای اجتماعی.
ران بارزیلای، روانپزشک کودک و نوجوان در بیمارستان کودکان فیلادلفیا و نویسنده اصلی مطالعه، به نیویورک تایمز گفت: «وقتی برای کودکتان تلفن میخرید، باید آن را چیزی بدانید که بر سلامت او اثر میگذارد و بر همین اساس رفتار کنید.»
در این پژوهش حدود دوسوم کودکان از تلفن همراه استفاده میکردند. میانه سن دریافت تلفن ۱۱ سال بود و وضعیت رشد آنها با گروهی حدود ۳ هزار و ۸۰۰ نفری مقایسه شد که تا پیش از ۱۲ سالگی تلفن هوشمند نداشتند.
پژوهش نشان داد کودکانی که تا ۱۲ سالگی صاحب تلفن شدهاند، بیشتر در معرض افسردگی، چاقی و خواب ضعیف قرار دارند. همچنین هرچه سن دریافت تلفن پایینتر بوده، خطر چاقی و اختلال خواب بیشتر شده است. به بیان ساده، هرچه کودک زودتر پای تلفن هوشمند به زندگیاش باز شده، پیامدهای جسمی و روانی نامطلوب بیشتر بوده است.
اما تلاش برای تعیین «سن مناسب» برای دادن تلفن شاید از اساس پرسش درستی نباشد. پژوهشگران نشان دادند کودکانی که تا ۱۲ سالگی تلفن نداشتند اما درست پس از آن یکی دریافت کردند، تا ۱۳ سالگی با خطر بیشتر اختلالات روانی و مشکل خواب روبهرو شدند؛ در مقایسه با گروهی که همچنان بیتلفن ماندند.
بارزیلای به شبکه CBS گفت: «ما حتی بررسی نکردیم کودکان با تلفن چه میکردند. فقط یک پرسش ساده داشتیم: آیا خودِ داشتن تلفن هوشمند در این محدوده سنی ربطی به پیامدهای سلامت دارد یا نه؟»
این رویکرد، هم نقطه قوت پژوهش است و هم ضعف آن. احتمال زیاد مشکل فقط از «ذات» تلفن هوشمند نیست، بلکه از برنامههایی است که در اختیار کودک قرار میدهد؛ بهویژه شبکههای اجتماعی که خطراتشان برای کودکان بارها ثبت شده است. یوتیوب، تیکتاک و سرویسهایی مانند Netflix میتوانند کودک را ساعتها بیدار نگه دارند. بازیهای موبایلی اعتیادآور نیز تمرکز را نابود و جیب والدین را خالی میکنند. و اکنون جهان وارد عصر همدمهای هوش مصنوعی شده که بسیاری از کودکان آنها را جای دوست صمیمی انتخاب میکنند.
پرسشهای بسیاری بیپاسخ مانده، اما یافتههای تازه با پژوهشهای دیگر همخوانی دارد. مطالعهای در سال ۲۰۲۵ روی بیش از ۱۰۰ هزار کودک نشان داد کودکانی که پیش از ۱۳ سالگی تلفن دریافت میکنند، بیشتر دچار افکار خودکشی، کاهش عزتنفس و گسست از واقعیت میشوند. همچنین هر سالی که پیش از ۱۳ سالگی تلفن به کودک داده شده، با احتمال بیشتر اختلالات روانی همراه بوده است.
جامعه هنوز در تلاش است بفهمد این دستگاهها چگونه روابط انسانی را تغییر داده و توجه نوجوانان و پیشنوجوانان را در اختیار گرفتهاند. بسیاری از مدارس برای احتیاط کامل، تلفن همراه را ممنوع کردهاند. بارزیلای امیدوار است در پژوهشهای بعدی جنبههای دقیقتر استفاده از تلفن را بررسی کند تا رابطه آنها با سلامت روان روشنتر شود.
او در بیانیهای درباره این پژوهش گفت: «برای کودکان حیاتی است که زمانی دور از تلفن باشند تا در فعالیت بدنی شرکت کنند؛ فعالیتی که میتواند از چاقی جلوگیری کند و سلامت روان را در بلندمدت بهبود بدهد.»
source
کلاس یوس