ناسا تأیید کرد: زمین صاحب یک ماه کوچک جدید شده که تا ۵۰ سال آینده همراه ما خواهد بود

ناسا اعلام کرد سیارک کوچک “۲۰۲۵ PN7” وارد مداری هم‌گام با زمین شده و دست‌کم تا نیم قرن آینده در نزدیکی سیاره ما می‌ماند؛ همراهی نادر که هرچند یک ماه حقیقی نیست، اما می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره پویایی اجرام کوچک و محیط گرانشی زمین در اختیار دانشمندان قرار دهد.

زمین اکنون یک همراه فضایی تازه دارد؛ سیارکی با نام “۲۰۲۵ PN7” که از این پس در هماهنگی با حرکت ما در فضا پیش می‌رود. این جرم کوچک، که قطری حدود ۶۲ فوت (۱۹ متر) دارد، در مداری بسیار مشابه با مدار زمین حرکت می‌کند و به همین دلیل نزدیک به شش دهه در کنار ما باقی می‌ماند و تا حدود سال ۲۰۸۳ همراه زمین خواهد بود.
این کشف نتیجه پیمایش‌های آسمانی است که هر شب بخش‌های ثابتی از آسمان را اسکن کرده و در پی اجرام کم‌نور و کندحرکتی هستند که تنها با ردیابی‌های پیاپی قابل شناسایی‌اند.

شبه‌ماه چیست؟

شبه‌ماه به سیارکی گفته می‌شود که سال زمینی را با ما شریک است و به‌نظر می‌رسد زمین را دور می‌زند، اما در واقع یک ماه واقعی نیست. این اجرام به دور خورشید می‌گردند، اما مسیرشان آن‌قدر به مدار زمین نزدیک است که از دید ما سال‌ها در نزدیکی زمین معلق به‌نظر می‌رسند.

مرکز سیارک‌های کوچک (Minor Planet Center) در کمبریج ماساچوست، مرجع جهانی ثبت، تأیید رصد سیارک‌ها و تعیین مدار آن‌هاست.

این مرکز وظیفهٔ تأیید کشفیات و انتشار محاسبات مداری را بر عهده دارد؛ داده‌هایی که به تلسکوپ‌ها امکان ردیابی اجرامی مانند ۲۰۲۵ PN7 را می‌دهد.

در پایگاه داده مداری ناسا، ۲۰۲۵ PN7 با تناوب مداری مشابه زمین و در رده اجرام نزدیک به زمین فهرست شده است؛ ویژگی که نشان می‌دهد این جرم یک همراه هم‌مدار است، نه یک سیارک عبوری معمولی.

پل چوداس (Paul Chodas)، مدیر مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین ناسا در آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL)، می‌گوید:

در عمل، این سیارک کوچک وارد نوعی رقص هماهنگ با زمین شده است.

2025 PN7 چگونه شناسایی شد؟

تیم رصد پروژه Pan-STARRS در هاوایی این جرم را در ماه اوت گزارش کردند و آن را به فهرست رسمی اجرام کوچک تازه کشف‌شده افزودند.
کم‌نور بودن این سیارک باعث شده بود مدت‌ها از دید همه پنهان بماند. در اینجا قدر مطلق، مقیاسی برای سنجش روشنی اجرام آسمانی، به اخترشناسان کمک می‌کند اندازه احتمالی اجرامی را که سطحی تاریک دارند تخمین بزنند.

پس از ثبت داده‌های نوری، رایانه‌های تعیین مدار بررسی کردند که آیا دوره مداری این جرم با سال زمینی هم‌خوانی دارد یا نه. همین تطابق، نخستین سرنخ بود که نشان می‌داد این سیارک تنها یک رهگذر نیست.

چه مدت در کنار زمین می‌ماند؟

شبه‌ماه‌ها در اثر پدیده‌ای به نام رزونانس حرکت میانگین (MMR) شکل می‌گیرند؛ این سیارک به طور مستقیم به زمین اتصالی ندارد و به نیروی گرانش زمین وابسته نیست، اما چون تقریبا در هماهنگی با زمین به دور خورشید حرکت می‌کند و کمی هم تحت تأثیر نیروهای گرانشی دیگر است، برای مدت طولانی در نزدیکی زمین باقی می‌ماند.

به عبارت دیگر، سیارک با زمین همگام حرکت می‌کند و همین هماهنگی باعث می‌شود مدت زیادی کنار ما بماند، بدون اینکه واقعاً به زمین بچسبد.

شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد این وضعیت می‌تواند دهه‌ها پایدار بماند. با این حال، کشش‌های ظریف خورشید و سیارات سرانجام جرم را از مسیر کنونی‌اش دور می‌کنند، اما تا زمانی که دورهٔ مداری آن تقریباً با زمین یکسان است، نزدیک باقی می‌ماند.

به دلیل کوچک و سبک بودن این سیارک، حتی نیروهای بسیار ضعیف هم می‌توانند روی حرکت آن اثر بگذارند. برای مثال، نور خورشید، از طریق گرم‌کردن سطح و تابش دوباره، می‌تواند به مرور زمان مدار چنین اجرامی را تغییر دهد.

اهمیت این همراه جدید چیست؟

هر شبه‌ماه تازه اطلاعاتی ارزشمند درباره رفتار اجرام کوچک در نواحی شلوغ گرانشی فراهم می‌کند. این اجسام به دانشمندان کمک می‌کنند مدل‌های مربوط به پایداری مداری، نزدیکی سیارات و مناطق امن برای مأموریت‌های آینده را بررسی و اصلاح کنند.

پژوهش‌های پیشین درباره شبه‌ماه دیرپای زمین، Kamoʻoalewa، نشان داده بود که طیف سطحی آن شامل سیلیکات‌هایی شبیه مواد ماه است؛ یافته‌ای که احتمال می‌دهد برخی از این همراهان، تکه‌هایی جداشده از برخوردهای بسیار دور باشند.

سرعت نسبی پایین این شبه‌ماه‌ها آن‌ها را به اهداف ایده‌آل برای آزمایش فناوری‌های ناوبری، نمونه‌برداری و تکنیک‌هایی تبدیل می‌کند که در آینده می‌توانند مسیر سیارک‌های خطرناک را تغییر دهند. نزدیکی و حرکت آرام این اجرام، انجام مأموریت‌های ملاقات و بازگشت را نیز عملی و ایمن‌تر می‌کند.

فراتر از مأموریت‌های فضایی، این همراهان به محققان امکان می‌دهند مسیر تکامل گرد و غبار و سنگ‌های کوچک در نزدیکی سیارات را دقیق‌تر بررسی کنند. این داده‌ها همچنین تخمین خطر جریان‌های شهابی را بهبود می‌بخشد و روند حرکت مواد در بخش داخلی منظومهٔ شمسی را روشن می‌سازد.

۲۰۲۵ PN7 قمر دوم زمین نیست

این جرم به معنای واقعی، قمر دوم زمین نیست؛ ماه ما تحت سلطه گرانش زمین می‌چرخد، اما ۲۰۲۵ PN7 در مدار خورشید قرار دارد و تنها دوره مداری آن با سال زمینی یکسان است.

این سیارک نه جزر و مد را تغییر می‌دهد و نه درخشش شب را افزایش می‌دهد. فاصله‌اش زیاد است و کم‌نور بودنش باعث می‌شود در تلسکوپ‌های ساده دیده نشود.

شبه‌ماه‌ها همچنین با گرفتارشدگی موقت متفاوت‌اند؛ وضعیتی که طی آن زمین برای مدت کوتاهی یک جرم کوچک را واقعاً در مدار خود نگه می‌دارد. این رویدادها چند هفته یا چند ماه طول می‌کشند و سپس جرم دوباره رها می‌شود.

در نهایت، ۲۰۲۵ PN7 کاملاً بی‌خطر است. مسیر پیش‌بینی‌شده آن هرگز وارد جو زمین نمی‌شود و مدل‌های مداری موجود نیز تمام نیروها و کشش‌های گرانشی معمول را در محاسبات خود لحاظ کرده‌اند.