چرا کوه ها با وجود نزدیکی به خورشید همیشه سردتر هستند؟

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که چرا با افزایش ارتقاع در کوه ها دما کاهش می‌یابد. کوه ها ارتفاع بیشتری دارند و به خورشید نزدیکتر هستند، ولی هوا همیشه در آنجا سردتر است.

گاهی اوقات برخی مسائل خیلی بدیهی جلوه می‌کنند؛ اما وقتی به آنها به‌صورت جدی فکر می‌کنیم پاسخی نداریم. به‌همین‌خاطر امروز قصد داریم به‌جای صحبت در رابطه با یکی از دستاوردهای مهم در اخبار علمی موضوعی ساده را بررسی کنیم. شاید برای برخی این سوال مطرح شود که دلیل سردتر بودن کوه ها با وجود نزدیکی به خورشید و اصل بالا رفتن هوای گرم چیست.

چند عامل مختلف در سردتر بودن کوه ها تاثیرگذار هستند

بر کسی پوشیده نیست که همزمان با افزایش ارتفاع در کره زمین دما نیز کاهش پیدا می‌کند. هرچند برخی قوانین اولیه که با آنها در فیزیک آشنا شده‌ایم این مسئله را زیر سوال می‌برند.

اول از همه باید بگوییم که اگر کره زمین اندکی به خورشید نزدیک‌تر شود، انرژی بسیار بیشتری از خورشید دریافت خواهد شد. در این حالت دما فوق‌العاده افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری نابود شوند. هرچند ارتفاع شما در کره زمین تاثیر چندان زیادی در انرژی دریافتی از خورشید ندارد.

آنچه ما به‌عنوان گرما در زمین احساس می‌کنیم نتیجه انرژی گرمایشی مستقیم خورشید نیست. بلکه در نتیجه واکنش پرتوهای خورشیدی با ذرات موجود در کره زمین ایجاد می‌شود. طبیعتا در این حالت کره زمین انرژی بیشتری در مقایسه با سیاره دورتری همچون اورانوس دریافت می‌کند. هرچند توجه داشته باشید که فاصله خورشید با کره زمین ۱۵۱.۸۸ میلیون کیلومتر است. در این مقیاس ارتفاع ۸۸۴۹ متری قله اورست بسیار کم جلوه می‌کند.

دلیل اصلی سردتر بودن کوه ها به میزان ضخامت اتمسفر مربوط می‌شود. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که میزان ضخامت اتمسفر در سطح آب به‌طور متوسط سه‌ برابر بیشتر از مناطق کوهستانی است.

مشکل دومی که در این زمینه مطرح می‌شود به بالا رفتن هوای گرم مربوط می‌شود. هوا همزمان با افزایش دما منبسط می‌شود که یعنی فاصله بیشتری بین مولکول‌های آن شکل می‌گیرد. در این حالت چگالی هوای گرم در مقایسه با هوای سرد اطراف کاهش پیدا می‌کند و باعث می‌شود که به‌خاطر نیروی شناوری به‌سمت بالا حرکت کند. هرچند که این مسئله باعث نمی‌شود کوه ها نسبت به محیط اطراف خود گرمتر باشند.

دلیل سردتر بودن کوه ها در مقایسه با مناطق اطراف به فرآیند گرمایش آدیاباتیک یا بی‌دررو نیز مربوط است. وقتی هوای گرم در محیط باز بالا می‌رود، منبسط شده و چگالی آن کاهش می‌یابد. هرچند هیچ فشاری از بالا به هوای گرم وارد نمی‌شود و همین نیز سبب می‌شود که ذرات انرژی پتانسیل بیشتری برای جذب یکدیگر نیاز داشته باشند. این انرژی از طریق کاهش انرژی جنبشی و به‌تبع آن دمای کلی حاصل می‌شود.

بیشتر بخوانید: کشف اکسیژن تاریک در اعماق اقیانوس؛ ماجرا چیست؟ گرمای تابستان امسال عادی نیست؛ شما بخش کوچکی از جهنم تغییرات اقلیمی را احساس می‌کنید عجیب ترین موزه کوهستانی جهان، یادگاری از زاها حدید