جایزه مدال آوران المپیک در کشورهای مختلف و مقایسه با ایران

امروز با مدال برنز امیرعلی آذرپیرا کاروان ورزشی ایران در المپیک 2024 پاریس به کار خود پایان داد. در این رویداد ورزشی بین‌المللی، ورزشکاران ایرانی توانستند سه طلا، شش نقره و سه برنز کسب کنند. بدین ترتیب دومین حضور موفق کاروان المپیک ایران در تاریخ از نظر تعداد مدال کسب شده به ثبت رسید. اما شاید برای شما هم سوال شده باشد که جایزه مدال آوران المپیک چیست؟ آیا همان مدال برایشان کفایت می‌کند یا پس از کسب مدال از کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش و جوانان نیز جایزه یا پاداش می‌گیرند؟

جالب است بدانید که بسیاری از کشورها پس از مقام‌آوری ورزشکاران یا تیم‌های خود در المپیک به آن‌ها پاداش‌ها و جوایز ویژه می‌دهند. البته قبلا هم می‌دانستیم که کشورهای ثروتمندی چون عربستان و سنگاپور که البته تعداد زیادی مدال هم کسب نمی‌کنند پاداش‌های هنگفتی به ورزشکاران خود می‌دهند. در واقع آن‌ها رقم‌های بالا و نزدیک 1 میلیون دلار را به عنوان جایزه مدال آوران المپیک کشور خود اعلام می‌کنند، اما معمولا مجبور به پرداخت این پاداش نخواهند شد. اگرچه کشورهایی هم وجود دارند که هیچ پاداش نقدی یا غیرنقدی برای مدال‌آوران خود در نظر نمی‌گیرند. تنها افتخار است که می‌ماند، نه؟!

جایزه مدال آوران المپیک 2024 پاریس

معمولا مسابقات جهانی و بین‌المللی که با هماهنگی فدراسیون‌ها و کمیته‌های ورزشی برگزار می‌شوند علاوه بر سکوهای قهرمانی و مدال‌های رنگارنگ، جوایز نقدی هم دارند. اما در مسابقات المپیک، کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) به مدال‌آوران جایزه نقدی نمی‌دهد. این البته به این معنا نیست که مدال‌آوران المپیکی شانس کسب درآمد از رتبه‌ی برتر خود را ندارند. بلکه این فدراسیون‌های ملی، کمیته‌های ملی المپیک و وزارتخانه‌های ورزش هر کشور هستند که به ورزشکاران قهرمان خود پاداش می‌دهند.

میزان این پاداش‌ها هر دوره تغییر می‌کند و هر کشور هم جداگانه تصمیم می‌گیرد که به ورزشکاران خود چه قدر جایزه بدهد. و اصلا این جایزه نقدا پرداخت شود یا به شیوه‌ی دیگر. گاهی اسپانسرها، مثل برندهای ورزشی یا تبلیغات‌کنندگان دیگر تصمیم می‌گیرند به قهرمان مورد حمایت خود پاداش پرداخت کنند. بنابراین می‌توان گفت که تقریبا هیچ قهرمانی دست خالی از المپیک 2024 پاریس نمی‌رود. در این دوره، سازمان جهانی دو و میدانی (World Athletics) اعلام کرده که به برندگان مدال طلا در هر کدام از ورزش‌های این رشته 50 هزار دلار پاداش پرداخت می‌کند. موسسه بین‌المللی بوکس (که به نوعی فدراسیون جهانی بوکس محسوب می‌شود) نیز اعلام کرده که به برندگان مدال طلای این رشته 100 هزار دلار پاداش می‌دهد.

این‌ها جایزه مدال آوران المپیک از سوی موسسات و فدراسیون‌های جهانی هستند. البته اعلام این پاداش‌ها (هر چند محدود) باعث بوجود آمدن برخی انتقادات هم شده است. اغلب منتقدان معتقدند که این کار باعث از بین رفتن روح رقابت‌های المپیک و تبدیل شدن آن به یک رویداد ورزشی با هدف کسب جایزه نقدی می‌شود. اگرچه به نظر می‌رسد که در نهایت همچنان در المپیک افتخارآفرینی و کسب مدال و ثبت نام و نشان و رکورد در تاریخ اهمیت بیشتری دارد.

جوایز نقدی

عربستان سعودی به خاطر پرداخت جایزه‌ای به ارزش 5 میلیون ریال سعودی در المپیک 2021 توکیو به ورزشکار خود «طارق حامدی» مشهور است. این جایزه تقریبا معادل 1.33 میلیون دلار (آمریکا) است و بیشترین جایزه نقدی تاریخ است که به یک ورزشکار المپیکی تعلق گرفته. دیگر کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس هم معمولا از این خرج‌ها می‌کنند اما هیچ‌گاه مجبور به پرداخت پاداش تعیین شده نیستند. با توجه به این‌که در این منطقه ایران یکی از کشورهایی است که نمایندگان متعددی در المپیک دارد، معمولا با این کشورها مقایسه می‌شود. اما جایزه‌ی نقدی کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش در هر دوره المپیک متفاوت است و کم و زیاد می‌شود.

هنگ‌کنگ اعلام کرده که برندگان مدال طلای المپیک 2024 پاریس (اگر وجود داشته باشد) چیزی در حدود 750 هزار دلار پاداش خواهد داد. البته اسپانسر این جایزه هنگفت نقدی، معروف‌ترین خانه شرط‌بندی هنگ‌کنگ و نه دولت این کشور است. سنگاپور هم یکی دیگر از کشورهایی است که برای مدال آوران المپیک خود جایزه نقدی دارد. سنگاپوری‌ها به برندگان مدال طلای رشته‌های انفرادی خود 700 هزار دلار ، به طلایی‌های رشته‌های دو یا چهار نفره 1 میلیون دلار (مجموعا) و به تیم‌های قهرمان خود 1.5 میلیون دلار پاداش می‌دهند. پاداش کسب مدال نقره 50 درصد و پاداش مدال برنز 75 درصد کم‌تر از برندگان مدال طلا خواهد بود.

قهرمانان تایوانی برای هر مدال طلای المپیک 600 هزار دلار جایزه و 4 هزار دلار حقوق ماهیانه مادام‌العمر از دولت دریافت می‌کنند.

جایزه مدال آوران ایران در المپیک 2024

ایران جزو کشورهایی است که معمولا پاداش‌های نقدی یا غیرنقدی (اتومبیل، آپارتمان و…) به قهرمانان ورزشی خود می‌دهد. اگرچه معمولا فوتبالیست‌ها بیشترین توجه را به خود جلب می‌کنند در رقابت‌های المپیک دیگر ورزشکاران هم شانس بالایی برای دریافت پاداش دارند. در المپیک توکیو پاداش تعیین شده برای مدال آوران کاروان ورزشی ایران، 2 میلیارد تومان برای مدال طلا بود. برای مدال نقره 1 میلیارد و 250 میلیون تومان و برای مدال برنز 750 میلیون تومان پاداش در نظر گرفته شده بود. در المپیک 2024 پاریس اما جایزه مدال آوران ایرانی بیشتر است.

کمیته ملی المپیک امسال اعلام کرد که به قهرمانان طلایی رنگ پاریس 10 میلیارد تومان جایزه می‌دهد. جایزه‌ای که بلافاصله پس از کسب مدال هم به ورزشکار پرداخت می‌شود. پاداش مدال نقره 4 میلیارد تومان و پاداش مدال برنز نیز 2 میلیارد تومان تصویب شده است.

در کنار این جایزه که از سوی کمیته ملی المپیک به مدال آوران پرداخت می‌شود، وزارت ورزش و جوانان نیز یک جایزه نقدی در نظر دارد. کیومرث هاشمی وزیر ورزش، اعلام کرده به مدال آوران طلایی 8 میلیارد تومان، به نقره‌ای‌ها 4 میلیارد تومان و به برندگان مدال برنز 2 میلیارد تومان جایزه می‌دهد.

بدین ترتیب در مجموع برندگان ایرانی مدال طلای المپیک پاریس 18 میلیارد تومان جایزه می‌گیرند. نقره‌ای‌ها 8 میلیارد و برنزی‌ها نیز 4 میلیارد دریافت می‌کنند. جایزه 18 میلیارد تومانی مدال طلای المپیک، رقم پاداش نقدی ایران برای ورزشکارانش را به 300 هزار دلار می‌رساند. اگرچه هنوز نسبت به برخی از کشورهایی که نام بردیم رقم کم‌تری است اما نسبت به دوره‌های قبلی افزایش چشم‌گیری داشته است.

کشورهای دیگری که پاداش نقدی می‌دهند

برخی دیگر از کشورها نیز به ورزشکاران مدال آور خود در رقابت‌های المپیک پاداش نقدی پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به اندونزی، قزاقستان، مالزی، مراکش، ایتالیا، فیلیپین، مجارستان، کوزوو، استونی و مصر اشاره کرد. دولت هندوستان به برندگان مدال طلا 90 هزار دلار پاداش می‌دهد. در کنار آن البته کمیته المپیک این کشور هم یک پاداش 120 هزار دلاری برای برنده مدال طلا در نظر گرفته است. وضعیت کسب مدال المپیک توسط هند در روزهای اخیر با توجه به حضور بسیار کم‌رنگ ورزشکاران این کشور، سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی هم شده است. اگرچه هند دومین کشور پرجمعیت جهان است، هرگز در المپیک حضور درخشانی را تجربه نکرده.

کمیته ملی المپیک و پارالمپیک ایالات متحده (از مدال‌آورترین کشورها) به برندگان مدال طلای خود 37 هزار و 500 دلار جایزه می‌دهد. برندگان مدال نقره 22 هزار و 500 و برندگان مدال برنز نیز 15 هزار دلار جایزه می‌گیرند. البته فدراسیون‌ها و سازمان‌های ملی دیگر هم جوایزی برای قهرمان‌های المپیک در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال صندوق «زندگی در رویا» که ویژه مدال‌آوران رشته کشتی آمریکا است به برندگان مدال طلای المپیک 250 هزار دلار جایزه می‌دهد. تیم شنای این کشور هم جایزه 75 هزار دلاری برای طلای المپیک اعلام کرده است.

مدال‌آوران اتریشی هم پیش از این تا 18 هزار دلار پاداش دریافت کرده‌اند. اما به طور مشخص اعلام نشده که در این دوره چه قدر جایزه می‌گیرند. ورزشکاران روسی که حالا از شرکت در المپیک با پرچم کشورشان محروم هستند قبلا تا 45 هزار و 300 هزار دلار جایزه نقدی می‌گرفتند. اگرچه در روسیه کسب مدال المپیک به معنای راه یافتن به سطح تازه‌ای از زندگی و نفوذ اجتماعی و سیاسی است.

در یک مورد خاص، تیم فوتبال عراق و وزنه‌بردار این کشور تنها برای راه‌یابی به المپیک تا 7 هزار دلار پاداش نقدی دریافت کرده‌اند.

آن‌ها که پاداش نمی‌گیرند!

ورزشکاران اهل کشورهای متحد پادشاهی (UK) شامل انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی هیچ جایزه‌ای در ازای مدال المپیک خود دریافت نمی‌کنند. ورزشکاران کشورهای نوروژ و سوئد هم همین‌طور. برخی از ورزشکاران اهل این کشورها در سال‌های اخیر از این وضعیت ابراز نارضایتی کرده‌اند. البته اغلب ورزشکاران معتقد هستند که کسب مدال در المپیک به تنهایی کافی است.