معاملات آپشن یا اختیار معامله چیست؟

  بزرگنمايي:

فصل اقتصاد – در دنیای گسترده و پیچیده مالی، بازار سهام عرصه‌ای پویا محسوب می‌شود
که اگر بدون اطلاعات کافی وارد این بازار شوید، در یک چشم بهم زدن، ثروت و
سرمایه خود را از دست می‌دهید. در میان استراتژی‌های سرمایه‌گذاری بی‌شماری
که در این بازار به‌کار می‌روند، معاملات آپشن انتخابی مناسب برای کسانی
محسوب می‌شوند که به دنبال تقویت بازدهی و سود خود هستند و قصد دارند از
سرمایه‌‌ای که دارند، در برابر ریسک‌های موجود محافظت کنند.

اختیار
معامله درواقع جوهر اصلی روند سرمایه‌گذاری در بورس به‌حساب می‌آید؛
استراتژی که در آن آینده‌نگری و برآورد ریسک‌ها امکان‌پذیر است. برای بررسی
و آگاهی از مفاهیم این استراتژی‌ها، مطلب زیر را دنبال کنید.

آشنایی با مفهوم آپشن

آپشن
یا قرارداد اختیار معامله، یک ابزار مالی مشتقه است که به خریدار این حق
را می‌دهد که در یک تاریخ مشخص، یک دارایی خاص را با قیمت تعیین شده
خریداری یا بفروشد، بدون اینکه ملزم به انجام این معامله باشد. این
قراردادها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: اختیار خرید (Call Option) که حق
خرید را به خریدار می‌دهد و اختیار فروش (Put Option) که حق فروش را ارائه
می‌کند. آپشن‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند که از نوسانات قیمت‌ها
بهره‌برداری کنند و ریسک‌های خود را مدیریت کنند، در حالی که فقط مبلغی
به‌عنوان هزینه قرارداد (Premium) را از دست می‌دهند اگر تصمیم به اعمال
اختیار خود نداشته باشند. آپشن تنها ابزار مالی نیست؛ بلکه راهبردی قدرتمند
به‌حساب می‌آید که امکانات متفاوتی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار
می‌دهد. این نوع استراتژی کاربردی با استفاده از اهرم مالی و مدیریت ریسک
می‌تواند به حرکت شما در بازار غیرقابل پیش‌بینی بورس و سهام کمک کند.

اصطلاحات
و مفاهیم مختلفی در این نوع معاملات وجود دارند که شما برای کسب سود
چشمگیر باید با تمام آن‌ها آشنایی کافی داشته باشید. اختیار معامله نوعی
مشتق مالی است که به دارنده آن حق خرید و فروش یک دارایی پایه با قیمتی از
پیش تعیین‌شده را می‌دهد.

به این شرایط قیمت اعتصابی نیز گفته می‌شود
که طی یک بازه زمانی مشخص قابل خریداری یا فروش است. این بازه زمانی مربوط
به تاریخ انقضاء Option است. به‌طور کلی، این نوع معاملات به دو مدل
متفاوت تقسیم‌بندی می‌شوند که به فروش(Put) و خرید(Call) معروف هستند.

هریک
از این استراتژی‌ها اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند و سرمایه‌گذار می‌تواند
بر اساس نیاز یا هدف خود و با در نظر گرفتن این نوع استراتژی‌ها، توقع خود
از معامله را برآورده کند.

نگاهی به تاریخچه ظهور معاملات آپشن

بسیاری
از مردم فکر می‌کنند که Optionها در مقایسه با سایر اشکال سنتی همانند
خرید یا فروش عادی سهام، شکل جدیدی از سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند. شاید
این نوع معاملات در حال حاضر مدرن یا جدید به نظر برسند، اما شواهد نشان
می‌دهند که تاریخچه ظهور اختیارات معاملات به یونان باستان برمی‌گردد.

به‌طور
تقریبی می‌توان گفت که این نوع معاملات در اواسط قرن چهارم قبل از میلاد
شکل گرفته‌اند. البته استفاده از اختیار معاملات در دوران قدیم با دوره
فعلی متفاوت بوده است. در نظر داشته باشید که در سال 1973 برای اولین بار
از این نوع معاملات با استانداردهای رسمی استفاده شد.

به‌طور حتم
می‌دانید که این نوع معاملات توسط کارگزاران برای خرید و فروش حمایت
می‌شوند.  از زمان‌های قدیم نیز تعیین استانداردهای بازار، موضوعی حیاتی
بود؛ البته در حال حاضر افراد بیشتری از این نوع معاملات استفاده می‌کنند.

نحوه عملکرد معاملات آپشن در بورس

در
معاملات Option  زمانی که قیمت یک سهام تغییر می‌کند و ممکن است ارزش آن
بیشتر شود، شما با اختیار فروش در این معاملات می‌توانید سهام مورد نظر را
به قیمت افزایش‌یافته بفروشید. در مقابل، اگر ارزش سهام کاهش یابد، این
امکان را خواهید داشت که با قیمت اعمال‌شده خود برای فروش اقدام کنید.

شاید
این نوع معاملات و روند اجرای آن‌ها کمی برای شما سخت و چالش‌برانگیز
باشد؛ از این رو توصیه می‌کنیم از افراد متخصص در این حوزه کمک و راهنمایی
بگیرید و بدون دانش کافی در هیچ‌یک از این معاملات شرکت نکنید؛ زیرا بدون
دانش عمیق، احتمال ضرر کردن و از دست دادن سرمایه بیشتر می‌شود.

بررسی اختیار خرید در معاملات آپشن

اختیار
خرید به دارنده آن این حق را می‌دهد که تا قبل از تاریخ انقضاء آپشن،
دارایی پایه خود را با قیمت اعمال‌شده خریداری کند. در واقع، سرمایه‌گذاران
حرفه‌ای به‌طور معمول زمانی که افزایش قیمت یک دارایی را پیش‌بینی
می‌کنند، برای اختیار خرید سهام دست به کار می‌شوند.

آن‌ها با دریافت
اختیار خرید می‌توانند سهم مورد نظر را با قیمت پایه خریداری کنند و به
این ترتیب، سود بیشتری به‌دست آورند. به منظور درک بهتر این نوع اختیار
معامله مثالی را ذکر می‌کنیم:

تصور کنید به دنبال خرید سهامی هستید
که در حال حاضر با قیمت 500هزار تومان معامله می‌شود، اما شما با توجه به
گزارش‌های جمع‌آوری‌شده و تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، به این نتیجه
رسیده‌اید که قیمت این سهم در آینده به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. در
چنین شرایطی، می‌توانید این سهام را با اختیار خرید در قیمت اعمال‌شده خود
خریداری ‌کنید. به این ترتیب، سهام مورد نظر پیش از افزایش قیمت و در قیمتی
که شما تعیین کرده‌اید، خریداری خواهد شد.

مزیت اختیار خرید در معاملات آپشن

اختیار
خرید در معاملات آپشن به شما کمک می‌کند تا تعداد بیشتری از سهام موجود در
بازار را با مبلغ کمتر خریداری کنید. همچنین، به این ترتیب ریسک‌های
معاملات را محدود خواهید کرد؛ زیرا حداکثر ضرر شما به حق بیمه پرداخت‌شده
برای این نوع معاملات محدود می‌شود.

با دریافت این اختیار شما
می‌توانید از قدرت انعطاف‌پذیری بازار بورس نیز بهره‌مند شوید. به عبارت
دیگر، شما به‌عنوان سرمایه‌گذار این امکان را دارید که استفاده از این
اختیار را انتخاب یا رد کنید. درواقع شما می‌توانید برای کسب سود از این
اختیار استفاده کنید یا اینکه آن را نادیده بگیرید.

بررسی مفهوم اختیار فروش در معاملات آپشن

در
مقابل اختیار خرید، مفهوم اختیار فروش وجود دارد که طی آن سرمایه‌گذار
می‌تواند قبل از تاریخ انقضاء، دارایی خود را بر اساس قیمت اعمال‌شده به
فروش رساند. سرمایه‌گذاران به‌طور معمول زمانی که کاهش قیمت یک سهم قابل
پیش‌بینی است، به دنبال اختیار فروش هستند.

اختیار فروش ابزاری مفید
برای پوشش ریسک در معاملات بازار سهام عمل خواهد کرد تا از سرمایه شما در
برابر زیان‌های احتمالی مراقبت کند. برای درک این نوع معاملات آپشن نیز
بهتر است نگاهی به مثال ذکرشده بیندازید:

فرض کنید سهامی که دارید
حدود 500هزار تومان ارزش دارد؛ اما از کاهش احتمالی قیمت آن طی یک ماه
آینده ترس دارید. در چنین شرایطی برای محافظت از سرمایه‌ خود، می‌توانید
اختیار فروش را با قیمت اعمال‌شده 450هزار تومان طی یک دوره مشخص در نظر
بگیرید.

بنابراین، اگر ارزش سهام مورد نظر کاهش یابد، شما می‌توانید
از اختیار فروش خود با قیمت اعمال‌شده استفاده کنید تا مانع ضرر بیشتر
شوید. اما اگر ارزش سهام افزایش یافت، لازم نیست از اختیار فروش خود در
قیمت 450هزار تومان استفاده کنید؛ به این ترتیب، ضرری متحمل نخواهید شد.

مزایای اختیار فروش در معاملات آپشن

اختیار
فروش نوعی استراتژی موثر برای محافظت از سود سبد سرمایه‌گذاری شما در
برابر رکود بازار به‌حساب می‌آید. در ضمن، این نوع معاملات شرایطی ایجاد
می‌کنند تا سرمایه‌گذاران بتوانند از سقوط بازارها بدون نیاز به
ارزان‌فروشی سهم خود سود ببرند.

از دیگر مزایای این نوع اختیارات در معاملات آپشن، محدود شدن ریسک سرمایه‌گذاری است تا شما با ضرر و دردسر زیادی روبه‌رو نخواهید شد.

تفاوت میان معاملات آپشن و معاملات آتی

معاملات
آتی، قراردادهایی برای معامله دارایی با قیمت از پیش تعیین‌شده در تاریخ
آتی است. خریدار و فروشنده، هر دو موظف هستند تا معامله را در تاریخ
تعیین‌شده تکمیل کنند. قراردادهای آتی نوع استانداردی از قراردادها هستند
که سرمایه‌گذاران در بازار بورس به کمک آن‌ها خرید یا فروش انجام می‌دهند.

در
مقابل، معاملات آپشن، قراردادهای استانداردشده‌ای هستند که به
سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا دارایی مورد نظر خود را با قیمتی که از پیش
تعیین‌شده است، قبل از تاریخ خاص معامله کنند. اختیار خرید و فروش در این
نوع معاملات وجود دارد؛ در حالی‌که در معاملات آتی شما شاهد این نوع
اختیارات نخواهید بود.

از دیگر تفاوت‌های این نوع معاملات می‌توان به
ریسک‌ها و خطرات احتمالی آن‌ها اشاره کرد. معاملات آتی با خطرات زیادی
روبه‌رو هستند؛ در حالی‌که معاملات Option با ریسک‌های کمتری همراه خواهند
بود. ناگفته نماند که هر دو نوع معامله می‌توانند سود و زیان نامحدودی را
برای سرمایه شما به همراه داشته باشند.

سخن آخر

به طور
کلی، اختیار معامله یا آپشن فرصت‌های زیادی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار
می‌دهد تا دارایی خود را توسعه دهند، ریسک‌ها را مدیریت کنند و درباره
نوسانات بعدی بازار پیش‌بینی درستی داشته باشند. در واقع با درک سازوکار
معاملاتی آپشن، روند قیمت‌گذاری آن و سایر استراتژی‌های معاملاتی این روش
می‌توان  چشم‌انداز مناسبی از وضعیت مالی بازار سهام داشت. مانند هر
استراتژی دیگری در بازار بورس،
این نوع معاملات نیز به درک روشنی از ریسک‌های موجود و روند سوددهی نیاز
دارند. بدین‌ترتیب، برای ورود به این عرصه از بازارهای مالی بهتر است با
افراد متخصص و حرفه‌ای مشورت کرد.