شاید برایتان سوال باشد که چرا تایر خودروها تقریبا همیشه مشکی رنگ است. این مساله دلیلی علمی و مهندسی دارد که در ادامه به معرفی و بررسی آن خواهیم پرداخت.
یکی از بهترین لذت‌ها برای صاحبان خودروها امکان شخصی‌سازی و تغییر المان‌های مختلف آن‌هاست. امروزه تقریبا تمامی بخش‌های یک خودرو از رنگ بدنه گرفته تا طراحی رینگ و حتی رنگ‌بندی کوچکترین المان‌های داخل داشبورد نیز قابل شخصی‌سازی بوده و حتی توسط خود کمپانی‌های خودروساز نیز انجام می‌شود. در این میان، اما تایر خودروها همیشه مشکی رنگ طراحی شده و تقریبا تا کنون در هیچ رنگ دیگری مشاهده نشده است. آیا دلیل این مساله را می‌دانید؟
مسلما بسیاری از ما دوست داریم تایر خودرویمان طراحی متنوعی داشته باشد و با رنگ‌بندی جذاب به شخصی‌سازی هرچه بیشتر اتومبیل کمک کند. با این وجود شاید بد نباشد بدانید که دلیلی منطقی برای این رنگ سیاه تایر خودروها وجود دارد و نمی‌توان انتظار داشت لاستیک خودروها در هر رنگی عرضه شود. این رنگ سیاه منحصربفرد تایر خودروها به‌دلیل ترکیبی شیمیایی است که در آن‌ها به کار رفته و نبود آن باعث آسیب دیدن جدی دوام و مقاومت آن می‌شود.
تایر خودروها همیشه مشکی رنگ نبوده است
در روزهای نخستین حیات خودروها علم مهندسی شیمی و پلیمر به‌حدی پیشرفت نکرده بود که قادر به تولید تایرهای از جنس لاستیک و پلیمر باشد. به همین جهت لاستیک‌های اولیه از جنس چوب طراحی می‌شدند و اندکی بعد نیز به تمام فلزی تغییر کردند. احتمالا می‌توانید تصور کنید که رانندگی با اتومبیلی که لاستیکی فلزی دارد چقدر دشوار است؛ چون در آن‌ها خبری از سیستم‌های جذب ضربه جاده نیست و هر دست‌انداز می‌تواند فشار زیادی به خودرو و سرنشینان وارد کند.
علاوه بر این، رانندگی با تایرهای فلزی در فصل زمستان و جاده‌های برفی و خیس نیز بسیار خطرناک است؛ چون میزان کشش تایر و جاده در این شرایط به حداقل می‌رسد.
اواخر قرن هجدهم اما خودروسازان رفته‌رفته تلاش خود برای ارتقای کیفیت رانندگی را آغاز کردند و سعی کردند با استفاده از ترکیباتی از لاستیک‌های طبیعی و صنعتی تایر خودروها را طراحی کنند. این تلاش آن‌ها البته با استانداردهای امروز چندان موفقیت‌آمیز تلقی نمی‌شود؛ زیرا ترکیبات پلیمری آن‌ها که عموما سفید رنگ بودند واکنش شدیدی به تغییرات دما می‌دادند؛ به‌طوری که در هوای گرم شکل آن‌ها به‌صورت خمیری درمی‌آمد و در آب و هوای سرد، به‌حدی صلب و جامد می‌شدند که عملا تفاوتی با تایرهای چوبی و فلزی نداشتند!
به همین دلیل مهندسین تلاش خود برای یافتن ترکیب پلیمری ایده‌آل را ادامه دادند و با افزودن مواد جدید سعی در ارتقای کیفیت تایر خودروهای خود داشتند.
دوده؛ راهکاری شیمی‌دانان برای تولید لاستیک‌های مدرن
همزمان با آغاز قرن نوزدهم مهندسی انگلیسی به نام سیدنی چارلز موت و تیم تحت رهبری‌اش سرانجام توانستند معمای ساخت لاستیک ایده‌آل برای خودروها را رفع کرده و موفق شدند با ترکیب چندین ماده صنعتی با یکدیگر و چسباندن آن‌ها از طریق یک رشته الیاف به ترکیبی مناسب برای ساخت لاستیک برسند.
افزودن این ترکیبات شیمیایی البته باعث شد که رنگ لاستیک‌ها به مشکی عمیقی تغییر کند؛ اما ترکیبات تولید شده از این طریق هم استحکام بیشتری داشته و هم در برابر تغییرات ناگهانی دما مقاوم‌تر بودند. مواد تشکیل‌دهنده این ترکیب شیمیایی جدید همچنین از طریق دوده پسماند صنعتی پایدار شده و در کنار یکدیگر قرار گرفتند تا هم مقاومت بیشتری داشته باشند و هم در برابر پستی و بلندی‌های جاده انعطاف بیشتری نشان دهند.
دوده که بعدها به‌عنوان «کربن سیاه» شناخته شد، به شاکله طلایی ساخت تایرها و لاستیک‌های صنعتی تبدیل شد و از آن زمان به‌طور ثابت در ساخت آن‌ها به کار گرفته می‌شود. بر اساس تحلیل‌ها و پژوهش‌هایی که دانشمندان انجام داده‌اند، لاستیک‌هایی که بدون ترکیب دوده تولید می‌شوند، دوامی حداکثر 8000 کیلومتری خواهند داشت. این مساله یعنی در صورت عدم استفاده از ترکیبات دوده در ساخت لاستیک‌ها، صاحبان خودروها باید هر چند ماه یکبار اقدام به تعویض تایر اتومبیل‌های خود کنند.
در این بین البته طی سال‌های گذشته برخی تولیدکنندگان لاستیک تلاش کرده‌اند که با استفاده از ترکیبات متفاوت فاقد کربن سیاه لاستیک‌هایی با رنگ‌های مختلف (عموما سفید) را تولید کنند. این تایرها علیرغم جلوه بصری جذاب‌تری که دارند به علت دوام پایین‌تر نیازمند پایش دائمی و روش‌های نگهداری پیچیده‌تری هستند.
بر همین اساس به عموم رانندگان توصیه می‌شود که برای افزایش ایمنی و ماندگاری خودرو قید این لاستیک‌ها فانتزی را زده و از نمونه‌های استاندارد تماما مشکی رنگ استفاده کنند.
source